adr1anos:
Μετά από ιδιαίτερα εκτενή έρευνα, αποφάσισα να φτιάξω έναν από τους πιο δημοφιλείς ενισχυτές σε κιτ που υπάρχουν, τον High Octane από το συνεργατικό forum AX84. http://www.ax84.com/hioctane.html
Ο συγκεκριμένος ενισχυτής εκτός από το ότι είναι ένα κύκλωμα πολύ ώριμο και βελτιωμένο μέσα από τον χρόνο, με καταπληκτικό ήχο (είναι στο revision 10!), αποτελεί και μία ιδιαίτερα ευέλικτη πλατφόρμα πειραματισμού και βελτιώσεων, ικανή με λίγες μετατροπές και ελάχιστες ρυθμίσεις να φιλοξενήσει όλες σχεδόν τις λάμπες που υπάρχουν.
Είναι Τάξη Α με τρία στάδια προενίσχυσης και ένα στάδιο cathode follower για το Tone Stack. Δίνει 5w με λυχνίες EL84, ανεβαίνει σε 6w με 6V6, σε 7-10w με EL34, 6L6, ΚΤ66 κλπ, και τέλος μπορεί να ανέβει σε 20w με τις μεγάλες λυχνίες KT88, 6550 (για τις οποίες όμως θέλει μεγαλύτερο μετασχηματιστή τροφοδοσίας). Ο ενισχυτής έχει τα εξής ρυθμιστικά: • Gain 1 και Gain 2 (ξεχωριστά gain για κάθε ένα από τα δύο πρώτα στάδια ενίσχυσης, γεγονός που δίνει απίστευτη ευελιξία στην διαμόρφωση της παραμόρφωσης) • Treble, Mid, Bass • Master Volume • Option για Rhythm-Lead switch
Το πλήρες σχεδιάγραμμα υπάρχει στο AX84: http://www.ax84.com/static/hioctane/AX84_Hi-Octane_080507.pdf
To kit, το παράγγειλα από τον Doberman, ένα συνεργατικό site με το AX84, το οποίο προσφέρει κάποια από τα σχέδια του AX84 σε κιτ με όλα τα υλικά. http://shop.dobermanamps.com/ProductDetails.asp?ProductCode=KIT-HO
To kit, όπως ήρθε από το Doberman. Έχει τα πάντα, ακόμα και τις λάμπες (Sovtek), εκτός από καλώδια και εργαλεία. Εγώ παράγγειλα και τα τρια options που προσφέρονται και αφορούν: • μία βελτιωμένη έκδοση του μετασχηματιστή εξόδου για 20w και καλύτερο ήχο, • ένα κύκλωμα χειροκίνητης ρύθμισης του bias της λυχνίας εξόδου, και • μία επέκταση στο κύκλωμα της λυχνίας εξόδου, με ένα δεύτερο μεγαλύτερο socket, από όπου το κύκλωμα μπορεί να υποστηρίξει οποιαδήποτε τελική λυχνία, EL84, 6V6, 6L6, EL34 ΚΤ66 κλπ.
Εδώ είναι το κουτί, με περασμένους τους 2 μετασχηματιστές (τροφοδοσίας και εξόδου), τα ποτενσιόμετρα, τα βύσματα και τις βάσεις για τις λυχνίες. Είμαστε έτοιμοι για τις περιφερειακές καλωδιώσεις.
Ότι καλώδιο μεταφέρει ρεύμα υψηλής τάσης σε ζεύγη, πρέπει να συστραφεί, για να ελαττώσει την ηλεκτρομαγνητική ακτινοβολία του προς άλλα καλώδια που μεταφέρουν σήμα, και να μειωθεί ο θόρυβος του ενισχυτή, ειδικά σε μεγάλες εντάσεις. Εδώ φαίνεται η αρχική καλωδίωση του ρεύματος τροφοδοσίας από την πρίζα, μέσω της ασφάλειας, έως τον πρώτο διακόπτη και η αρχική γείωση του σασί.
Ότι καλώδιο μεταφέρει σήμα κιθάρας, κυρίως στα αρχικά στάδια, πρέπει να παραμείνει μονωμένο από την ηλεκτρομαγνητική ακτινοβολία από άλλα καλώδια, για τον λόγο αυτό χρησιμοποιείται ομοαξονικό καλώδιο, γειωμένο στην μία άκρη. Εδώ φαίνεται η καλωδίωση του σήματος της κιθάρας, από το βύσμα ευθεία μέχρι την πρώτη λυχνία. Η γείωση εδώ επιτυγχάνεται από το ίδιο το βύσμα το σασί.
Η καλωδίωση του δευτερεύοντος του μετασχηματιστή εξόδου, καi η καλωδίωση του στα τρία βύσματα για μεγάφωνα, 4, 8 και 16 Ohm, μαζί με μία αντίσταση προστασίας κατά του ανοίγματος του ενισχυτή χωρίς φορτίο.
Από την άλλη μεριά, το πρωτεύον του μετασχηματιστή εξόδου, προσφέρει τρία καλώδια, που αντιστοιχούν σε τρία διαφορετικά ωμικά φορτία, και επιλέγονται ανάλογα με τις ανάγκες και προδιαγραφές της τελικής λυχνίας ενίσχυσης. Εγώ που φιλοδοξώ να μπορώ να βάζω όλες τις πιθανές λυχνίες, εγκατέστησα επιπλέον ένα περιστροφικό επιλογέα, με τον οποίο μπορώ να επιλέγω από έξω από το κουτί, το πρωτεύον του μετασχηματιστή εξόδου που αρμόζει σε κάθε τελική λυχνία που τοποθετώ.
Ίσως η σημαντικότερη καλωδίωση που θέλει την μέγιστη προσοχή διότι είναι υπεύθυνη για πολύ από τον θόρυβο που μπορεί να έχουμε στο τέλος, είναι η καλωδίωση των heaters (filaments) των λυχνιών, που «ανάβουν» τις λάμπες ώστε να μπορούν να παράγουν ηλεκτρόνια για την ενίσχυση. Η τάση δεν είναι μεγάλη, μόνο 6-7v, αλλά επειδή στο συγκεκριμένο κύκλωμα είναι AC, πρέπει να γίνει άριστη συστροφή του καλωδίου, και ωραίες ορθές γωνίες που μειώνουν την ηλεκτρομαγνητική ακτινοβολία. Η συστροφή του καλωδίου γίνεται με ένα ηλεκτρικό κατσαβίδι-τρυπάνι χειρός. Είναι πολύ εύκολο, άπαξ και το κάνεις μία φορά.
Η σύνδεση στην ενδεικτική λυχνία λειτουργίας (pilot) και τον μετασχηματιστή τροφοδοσίας.
Πάμε στο κύριο κύκλωμα. Τα εξαρτήματα, τοποθετημένα πάνω στο eyelet board. ΔΕΝ έχουν κολληθεί ακόμα, κολλιούνται μαζί με τα καλώδια, ένα-ένα. Ολοκληρωτική προσοχή και πολλά τσεκαρίσματα θέλουν οι πολικότητες των πυκνωτών, διότι εάν μπουν ανάποδα, με τα υψηλά voltage που δέχονται δυστυχώς (βράζουν και) εκρήγνυνται στην μούρη μας και μπορεί να μας χαλάσουν όλο το χτένισμα!
Όλα τα καλώδια πλέον είναι περασμένα και κολλημένα πάνω στο eyelet board. Είναι έτοιμο να μπει πάνω στο σασί. Τα καλώδια είναι • Κόκκινα υψηλού voltage • Κίτρινα και μαύρα μονόκλωνα με διπλή κάλυψη • Μαύρα με γράμματα, ομοαξονικά με shielding για γείωση και αποφυγή θορύβου στα πιο ευαίσθητα μέρη μεταφοράς σήματος
adr1anos:
Το πλήρες eyelet board, τοποθετημένο μέσα στο σασί, έτοιμο για τις επιμέρους κολλήσεις των καλωδίων. Εδώ αρχίζει το πλέξιμο (και το μπλέξιμο είναι πολύ εύκολο να γίνει επίσης.. θέλει πολύ προσοχή)!
Πρώτη καλωδίωση είναι αυτή της υψηλής τάσης, από τον μετασχηματιστή τροφοδοσίας στο κύριο κύκλωμα, και η καλωδίωση του διακόπτη stand by. Η συστροφή του καλωδίου είναι ιδιαίτερα εδώ, απολύτως απαραίτητη!
Τα δύο πρώτα στάδια Gain pots 1 & 2. Η τοποθέτηση κάθετα και οριζόντια των καλωδίων, με τάξη και απόσταση μεταξύ τους, είναι απόλυτα απαραίτητη, ώστε να μειώσει στο ελάχιστο την μεταφορά των ηλεκτρομαγνητικών παρεμβολών από καλώδιο σε καλώδιο. Εδώ, παίζεται όλη η ουσία που θα κάνει τον ενισχυτή ήσυχο και καθαρό, ή να σκούζει σαν γουρούνι (μεταφράζω κυριολεκτικά το «squeal») ή/και να έχει βόμβο!..
Η καλωδίωση των υπολοίπων pots, Treble, Mid, Bass και Master Volume. Η προσοχή στην τοποθέτηση και μορφοποίηση συνεχίζει αμείωτη.
Εδώ περνάμε πλέον στην καλωδίωση των sockets των λυχνιών. Οι δύο πρώτες είναι για τις δύο προενισχύτριες λάμπες.
Και φθάνουμε στον γόρδιο δεσμό όλης της κατασκευής. Το στάδιο αυτό μου πήρε τόσο χρόνο όσο όλη η υπόλοιπη καλωδίωση. Έχουμε να καλωδιώσουμε ταυτόχρονα δύο sockets, διαφορετικά μεταξύ τους, καθώς το ένα είναι noval και το άλλο octal, με διαφορετικά pinouts, αλλά με ίδια σήματα, ενώ παράλληλα πρέπει να μπει και το επιπλέον κύκλωμα του Variable Bias και για τις δύο λυχνίες, και όλα αυτά προσέχοντας απόλυτα την μορφολογία και τοποθέτηση των καλωδίων για μείωση του θορύβου. Σπαζοκεφαλιά!!!
Έτοιμο λοιπόν το όλο ζήτημα, τα καλώδια όλα στην θέση τους, έτοιμος για το πρώτο άναμμα!.. Αλλά θέλει και άλλα τσεκαρίσματα για να μην γίνει σε μία κίνηση απλό προς-άναμμα! Η ενδεδειγμένη πρακτική είναι κάποιος να απομακρυνθεί, να δει λίγη τηλεόραση, ή μία άλλη μέρα, να κάνει πάλι μία σειρά από ελέγχους σε όλα τα καίρια σημεία. Περιγράφω κατωτέρω γιατί…
Ήρθε η ώρα λοιπόν για το πρώτο άναμμα!.. Όσοι φίλοι διαβάζουν τα άρθρα μου, και ίσως να έχουν αποκομίσει την εντύπωση ότι ξέρω τι κάνω, έπρεπε να με δείτε, πόσο χεσμένος ήμουν, όταν δοκίμασα για πρώτη φορά τους δύο διακόπτες της τροφοδοσίας. Η κοπέλα μου με πήρε ένα μικρό video, από την έκφραση μου φαίνεται έκδηλα το άγχος!!. ..αν βρω το θάρρος μπορεί να το ανεβάσω να γελάσετε..
Διότι, πρώτον ξέρω ότι μιλάμε για θανατηφόρες τάσεις, οπότε λάθη του τύπου «συνέδεσα κατά λάθος κάτι και ακουμπάει στο σασί βγάζοντας 450v», είναι μάλλον θανατηφόρα, (μία ηλεκτροπληξία με 450v μπορεί να σου χαλάσει όλη την μέρα!..) και δεύτερον, λάθη σύνδεσης κάποιων εξαρτημάτων όπως οι πυκνωτές (για τους οποίους μίλησα ήδη) ή οι δίοδοι ανόρθωσης ανάποδα, απλά καταλήγουν στο άμεσο και με συνοπτικές διαδικασίες κάψιμο του μετασχηματιστή (80€ όπερ μεθερμηνευόμενο, ακριβό press papier) συν την αναμονή να σου αποσταλεί ο καινούργιος από το εξωτερικό! Και όλα αυτά, πριν ακόμα βάλουμε τις λάμπες πάνω!!!!
Υπάρχει ένα καταπληκτικό άρθρο για την μέθοδο και τα βήματα με τα οποία προσεγγίζουμε σωστά το πρώτο άναμμα ενός νέου ενισχυτή, που μόλις φτιάξαμε, για να μην σβήσει το ίδιο γρήγορα με τον λάθος τρόπο! Είναι ποοολύυυυ μακρύ: http://paulrubyamps.com/info.html#FirstPowerUp
Τελικά μετά από πολλές μετρήσεις και αρκετά τσεκαρίσματα, όλα πήγαν καλά! Πέρασα τις λάμπες πάνω, και ω του θαύματος, ΑΝΑΒΟΥΝ! Επίσης, κάτι ακούγεται κάτι από το μεγάφωνο!! Τέλεια.
Επόμενο βήμα, η ρύθμιση του περιβόητου BIAS!. Εδώ με την βοήθεια του πολύμετρου και του καταπληκτικού on-line Bias Calculator της Weber, ρύθμισα το Bias στα 44mA, για την EL84!
Και να, που τελικά δούλεψε με την πρώτη. Απέδωσαν οι πολλαπλοί και ατελείωτοι έλεγχοι!!. Ακούγεται καταπληκτικά, και δεν μπορώ να τον χορτάσω..
Μετά λοιπόν από 2 εβδομάδες διασκέδαση, αγωνία και προσπάθεια, το τελικό αποτέλεσμα:
Επόμενη βήμα: ένα καλό κουτί με χερούλι, για προστασία και μεταφορά στις πρόβες!
Τι να πω, κλείνοντας?.. άντε και στα δικά σας? Είναι ναρκωτικό το άτιμο το DIY!!.....
Εγώ πάντως σίγουρα ξέρω το επόμενο κιτ ενισχυτή που θα φτιάξω, έχω ήδη επικοινωνήσει με τον σχεδιαστή και έχω πάρει προσφορά!!!!!.. Θέλετε να σας πω ποιος είναι, ή να το κρατήσω για έκπληξη?....... (ή απλά να πάω να πάω να πάρω τα χάπια μου για το GAS και να ξαπλώσω μέχρι να πιάσουν?...)
Χαιρετώ όλους φιλικά!!
Jezus:
Μπραβο Ανδριανε, απιστευτο το θεμα σου!!! Χρονια ηθελα να το φτιαξω αυτο το κιτ, αλλα ποτε δεν επεισα τον εαυτο μου να το κανει... τελικα, ακομα και με το φουλ κιτ με ολα τα εξαρτηματα και το σασι ετοιμο, φαινεται να εχει πολυ δουλεια για να ολοκληρωθει! Το νεο κιτ θα εχει το ονομα γνωστου κιθαριστα βρετανικου συγκροτηματος? ;DΕπισης τωρα που ξαναδιαβαζω το θεμα, παρατηρω ποσο καθαρη δουλεια εχεις κανει με τα καλωδια! Φοβερη! Εγω οτι κυκλωματα εχω φτιαξει εμοιαζαν με σπαγγετι! ;D Ειδικα σε 2-3 κυκλωματα που ειχα φτιαξει πραγματικα δεν εβλεπες τα τσιπακια κτλ κατω απο τα καλωδια!!! ΤΟ καλο ειναι οτι δουλευαν τελεια με την 1η και δεν χρειαζοταν να ψαχνω! :D Ειδα οτι και το δικο σου δουλεψε αμεσως, ωραιος! ;)
Τωρα περιμενουμε και φωτο-ντοκουμεντο με τις ξυλουργικες εργασιες για το κουτι της κεφαλης! :D
zeromancer:
μαλλον ξεπερασες τον εαυτο σου φιλε Ανδριανε!!!πρεπει να ανεβασεις κλιπακι με α)την αγωνια β)τον ηχο του ενισχυτη. μπραβο ξανα
ελα πες την αληθεια τωρα φτιαχνεις και βομβες και μας στρατολογεις σιγα σιγα ε??...στην αρχη D.I.Y ενισχυτες και μετα D.I.Y rocket launcher....
Προς Αμερικανικη πρεσβεια:Πλακα κανω μη ριξετε τον server,φυλακισετε τον Ανδριανο και αρχισετε παλι τα γνωστα...
themos:
Τι να πω Αδριανέ...μπράβο σου! Καταπληκτική παρουσίαση του θέματος και με πολύ χιούμορ (κάτι που εκτιμώ ιδιαίτερα). Περιμένω κι εγώ τα βιντεάκια. :) Να χαίρεσαι τον ενισχυτή, βασικά!
Προς ευρύτερη συζήτηση (αν και μπορεί να έχει ήδη ξεκινήσει αλλού): μήπως ήρθε η ώρα για ξεχωριστό πίνακα DIY στο "Μουσικά όργανα και εξοπλισμός"; Μόνο τα θέματα του Αδριανού να μαζευτούν, είναι μία αξιόλογη αρχή...