Linux DAW

[GusN]

Γεια χαρά

Ανοίγω αυτό το θέμα για όσους ασχολούμαστε με recordings σε Linux DAW 

Μπορούμε να ανταλλάζουμε απόψεις, είτε να βοηθήσουμε κάποιον που θέλει να στήσει ενα recording περιβάλλον βασισμένο σε Linux.

Προσωπικά, το απλό home setup μου είναι

PC	AMD FX-6100 Six-Core 3.3Ghz Gigabyte M/B 16GB RAM
AD/DA	M-Audio Delta 1010LT (PCI)
Preamp	VLZ3 (Mackie)
OS	Slackware 14 (64-bit)
DAW	1. Ardour 2. Harrison Mixbus
Effects	Calf Plugins QSynth

Αυτά χρησιμοποιώ συνήθως. Για midi controller, προς το παρόν βολεύομαι με ένα Oxygen61, μέχρι να πάρω κάτι σαν το BCF200.

Το σύστημα δουλεύει ρολόι με τον 3.7.1 kernel (τον έχω κάνει configure για preemption mode πριν τον κάνω compile -απαραίτητο για DAW system), οπότε δεν υπάρχει θέμα latency καθώς και μηδενικά xruns. 

[kkmspm (φλουτσ)]

στη μανα σου το ειπες?


Η αληθεια ειναι οτι σε Linux εχω ασχοληθει μονο με τα βασικα και καθολου με Daw(εδω σε windows με το Reaper ασχοληθηκα με αφορμη το Ninjam)


Παντως θα ηταν καλοδεχουμε ενα Tutorial για καποιον που θελει να ασχοληθει με παλιο PC!

[Βραζίλης]

Μπράβο για το σύστημα που έφτιαξες! Σε ποιά διανομή βασίστηκες; Κάποια προσανατολισμένη για media; (π.χ. Ubuntu Studio). Πόση έξτρα δουλειά χρειάστηκε για να φέρεις το σύστημα στα μέτρα σου;  Χμμ, αυτά για αρχή...

[freemind]

Δυστυχως τα linux θα αργησουν να μπουν στη βαρια βιομηχανια της μουσικης παραγωγης ( κι εννοω studio που αποτελουν υβριδιο ψηφιακων κι αναλογικων μηχανηματων )  λογω της ασυμβατοτητας πολλων περιφερειακων με το λειτουργικο.

Το προβλημα εγκειται κυριως στην ανυπαρξια drivers ( και στην αν-ορεξια των μεγαλων εταιριων να ασχοληθουν με το θεμα ), καθως και στη σταθεροτητα των drivers που παραγονται απο τους φανατικους των linux.

Δεν μπορεις να εχεις μια απαιτητικη δουλεια ( 48+ καναλια real time ηχογραφηση ) και να σου κολλαει το συστημα ή να εχει προβλημα καποιο περιφερειακο...Ειναι λιγο ασχημη η εικονα προς τον πελατη.

Μακαρι στο μελλον να εδραιωθει σιγα σιγα στον επαγγελματικο χωρο το Linux, αλλα πιστευω πως θα αργησει!

[GusN]

Μπράβο για το σύστημα που έφτιαξες! Σε ποιά διανομή βασίστηκες; Κάποια προσανατολισμένη για media; (π.χ. Ubuntu Studio). Πόση έξτρα δουλειά χρειάστηκε για να φέρεις το σύστημα στα μέτρα σου;  Χμμ, αυτά για αρχή...

Γεια σου Βραζίλη. Η βάση είναι το αγαπημένο μου από τα παλιά, Slackware Linux.  Δεν έχει την ευκολία που σου δίνουν διανομές τύπου Ubuntu (πχ δεν υπάρχει package management, dependency checking κλπ - κάθε πρόγραμμα πρέπει να το κάνεις χειρωνακτικά compile from source), αλλά άπαξ και τελειώσεις με το στήσιμό του μετά είναι σταθερό σαν βράχος.

Δε χρησιμοποιώ κάποια media διανομη (ubuntu studio, kxstudio κλπ) κυρίως γιατί δε χρειάζομαι όλα τα extra πακέτα που έρχονται με αυτές. Ξεκίνησα από ένα minimal installation και πρόσθεσα αποκλειστικά και μόνο ότι χρειαζόμουν.
Κάτι σαν το Ubuntu Studio όμως είναι ότι πρέπει για κάποιον που θέλει να ξεκινήσει και να βρεί έτοιμα τα περισσότερα πράγματα. Έρχεται pre-configured με πολλά audio/video προγράμματα, καθώς και με έναν low-latency kernel μέσα έτοιμο.

Εγώ σντίθετα έπρεπε να κατεβάσω τον stock kernel από το kernel.org, να τον κάνω configure ώστε να είναι preemptive (δηλαδή να δίνει προτεραιότητα της CPU στις audio εφαρμογές που θέλω) και φυσικά να τον κάνω compile για να boot-άρει το σύστημα με αυτόν.

To όλο configuration από το μηδέν δε μου πήρε πάνω από 1 μέρα καθότι έχω αρκετή εμπειρία σε linux environments (λόγω επαγγέλματος καθώς και αποκλειστικό OS σε όλα τα pc του σπιτιού εδώ και κάμποσα χρόνια )

Αν κάποιος ενδιαφέρεται να βάλει Slackware και να το μετατρέψει σε a/v studio, κατατοπιστικές οδηγίες μπορεί να βρεί εδώ.

Δυστυχως τα linux θα αργησουν να μπουν στη βαρια βιομηχανια της μουσικης παραγωγης ( κι εννοω studio που αποτελουν υβριδιο ψηφιακων κι αναλογικων μηχανηματων )  λογω της ασυμβατοτητας πολλων περιφερειακων με το λειτουργικο.

Σε αυτό έχεις δίκιο. Το θέμα της ασυμβατότητας (ή μάλλον έλειψης drivers, για να ακριβολογούμε) ισχύει, για διάφορους λόγους.
Κυρίως το πρόβλημα υπάρχει σε λ.χ. USB2.0 συσκευές που δεν είναι class-compliant. Εκεί φυσικά, αν ο driver της εταιρείας είναι closed source και μόνο για win/mac λειτουργικά, είναι δύσκολο να γίνει reverse engineered και να φτιαχτεί ένας αντιστοίχου επιπέδου open source driver.

Μία φτηνή και απλή USB 2-καναλη κάρτα που δουλεύει out of the box στο linux είναι η Alesis iO2.
Δεν κάνει φυσικά για τον επαγγελματία, αλλά για τον απλό home user που ετοιμάζει ερασιτεχνικά demos είναι μια χαρά πιστεύω.

Δεν μπορεις να εχεις μια απαιτητικη δουλεια ( 48+ καναλια real time ηχογραφηση ) και να σου κολλαει το συστημα ή να εχει προβλημα καποιο περιφερειακο...Ειναι λιγο ασχημη η εικονα προς τον πελατη.

Αν διαλέξεις κάποιο interface που είναι καλά supported (PCI ή FireWire συνήθως), δεν θα έχεις πρόβλημα με τον αριθμό των καναλιών, είναι θέμα περισσότερο CPU και RAM μετά.
Το Ardour για παράδειγμα υποστηρίζει unlimited αριθμό καναλιών.
Επισής είναι καλό (αν και όχι free) το mixbus, της γνωστής Harisson Consoles, που είναι βασικά το Ardour αλλά με έναν μίκτη και εφφέ της Harrison. Δεν έχω πολύ καιρό που το πήρα και δεν το έχω δουλέψει αρκετά ακόμα, αλλά το interface του μίκτη του πάντως με το analog look και τα VU meters μου αρέσει πολύ 

Επίσης με έναν real-time kernel (όχι απλά low-latency) μπορείς να έχεις αμεσότατη ανταπόκριση του συστήματος και να εξαλείψεις το latency ακόμα και για critical δουλειές (π.χ. να κουμαντάρεις ένα βιομηχανικό welding laser ακριβείας - link  )
 

[freemind]

Το Ardour το δουλεψα σε post production κατασταση σε MAC. Με κουρασε αρκετα, ειχε πολλα bugs, δυσκολο menu ( σημαντικο για εναν post production engineer ), ομως ηταν η κυκλοφορια για Apple ( κατι σαν beta υποθετω ), οποτε δεν μπορω να εχω απολυτη αποψη για το προγραμμα. Αυτο που ξερω σιγουρα ειναι πως εαν τα quick keys ειναι ιδια με την εκδοση που δουλεψα...εχουν πολυ δρομο μπροστα τους!

Οσον αφορα το interface, σε ερασιτεχνικο επιπεδο ειναι μια χαρα το να εχεις μια καρτα εξωτερικη. Σε επαγγελματικο επιπεδο μιλαμε πλεον για PCI/PCIe καρτες κι ενδεχομενως με δικα τους DSP που στηριζονται μεσα στο DAW ( οπως Pro Tools HD, Pyramix, κλπ ).

Μακαρι οι μεγαλες εταιριες να ηξεραν τι κερδιζουν απο μια αλλαγη οσον αφορα τη συμβατοτητα σε λειτουργικο, ομως παρατηρωντας τα μουσικα forums του εξωτερικου, αυτο δεν προκειται να γινει ποτε. Και η λογικη ειναι απλη: Οταν ενα προγραμμα συνοδευεται απο καποιο hardware, ο πελατης το επιλεγει γιατι ξερει πως θα εγκατασταθει απο την εταιρια και θα παραμεινει ακεραιο μεχρι να "ψοφησει".

Στο linux ομως πρεπει ο χρηστης να εχει και 2-3 γνωσεις για το λειτουργικο, κατι που δεν ενδεικνυται για δουλειες που ο ηχοληπτης πρεπει να ειναι ηχοληπτης κι οχι "χειριστης λειτουργικου". Δεν υπαρχει ο χρονος και η πολυτελεια για κατι τετοιο.  Ειλικρινα, εγω απλως θα εκλεινα το συστημα και θα προτιμουσα να δουλεψω ξανα κατι πιο πρωτογονο σε windows 


Οποτε, δε θα δουμε αλλαγη σε αυτο τον τομεα, δυστυχως.

[GusN]

Ναι, σε ακριβές PCI/PCIe κάρτες με δικά τους DSP hardware υπάρχει πρόβλημα. Βασικά, κάθε εταιρεία χρησιμοποιεί δικούς της αλγορίθμους πατενταρισμένους συνήθως, οπότε κανείς εξωτερικός developer δεν έχει πρόσβαση ούτε καν στο documentation ώστε να μπορέσει να φτιάξει κάτι αντίστοιχο open source από την αρχή.
Από την πλευρά της εταιρείας πάλι, η αγορά του linux καλώς ή κακώςείναι πολύ μικρή ώστε να συμφέρει (από την business πλευρά) να ξοδέψουν resources για να προσθέσουν υποστήριξη.


Αυτό όμως δεν επηρεάζει τους περισσότερους από εμάς που βασικά θέλουμε ένα προσιτό και αξιοπρεπές home recording PC, και δεν χρειαζόμαστε (ούτε και μπορούμε οικονομικά) να κοιτάξουμε high-end κάρτες. 
Εγώ με μια απλή PCI ( την Delta 1010LT) ηχογραφώ κανονικά, και είμαι μακριά από το σημείο που δε θα με καλύπτει, καθότι μη επαγγελματίας του χώρου. Αντίστοιχα πιστεύω είναι και η πλειοψηφία των περισσοτέρων μας.
Σε αυτό το target group χρηστών αναφέρομαι γενικά και στο thread. Για "production καταστασεις" συμφωνούμε!


Το Ardour είναι στην έκδοση 2.κάτι αυτή τη στιγμή και ετοιμάζεται να κυκλοφορήσει το 3, με αρκετά εξτρα features σε σχέση με το 2. Κυκλοφορούν όμως πολλές beta του 3, για community testing, ίσως δοκίμασες κάποια από αυτές! 

[GusN]

Για να αναστήσω το θέμα, να πω πως εδώ και καιρό κυκλοφορεί το Ardour 3 για Linux και για OS X (και συνεχώς αναβαθμίζεται)

http://ardour.org/

Αξίζει να του ρίξετε μια ματιά,  καθώς παρέχει πάρα πολλά πράγματα ενος πλήρους professional DAW με μηδαμινό αντίτιμο.

[freemind]

Χωρις να γνωριζω με σιγουρια εαν ισχυει ( ή εαν ειναι καποιο urban legend μιας και στο επισημο site δεν αναφερεται ), το reaper δεν "τρεχει" σε linux? Αν ετρεχε θα ηταν ενα τεραστιο boost στο λειτουργικο μιας και το συγκεκριμενο DAW κοιταει στα "ματια" πολλα μεγαθηρια του χωρου.

[GusN]

Το Reaper τρέχει αρκετά καλά μεν, αλλά όχι natively, δεν υπάρχει -ακόμα- ξεχωριστή έκδοση για Linux. Πρέπει να τρέξει μέσω Wine, το οποίο είναι χοντρικά κάτι σαν emulator για να τρέχει προγράμματα των Windows σε περιβάλλον Linux.
Οπότε αναπόφευκτα έχεις κάποιο μειωμένο performance σε σχέση με το να το τρέχεις natively σε Windows, γιατί όλο το processing πρέπει να περάσει μέσα από το Wine ( Linux/hardware <--> Wine/WineASIO <--> Reaper ).

Το πόσο μειωμένο βέβαια και αντιληπτό είναι αυτό το performance loss εξαρτάται απο το όλο μηχάνημα και το hardware που έχεις, σε ένα σχετικά δυνατό μηχάνημα δεν υπάρχει ιδιαίτερο πρόβλημα.

To πλεονέκτημα βέβαια από την άλλη είναι ότι μπορείς να χρησιμοποιήσεις VST των Windows στο Linux με το Reaper, γι'αυτό βασικά κάποιοι επιλέγουν αυτή τη λύση.

Με τον ίδιο τρόπο μπορείς να χρησιμοποιήσεις και αρκετά άλλα προγράμματα, όπως π.χ. το Kontakt.

Οδηγίες για να γίνει το setup με manual τρόπο εδώ. Στα multimedia distributions βέβαια, είναι προ-σεταρισμένο ήδη. 


Ένα σχετικά καινούριο DAW για Linux με πρωταρχικό σκοπό να τρέχει καλά και σε πιο low-end μηχανήματα χωρίς να τρώει πολλά resources, είναι το Non.

Το δοκίμασα σε ένα laptop του 2007 (με έναν διπύρηνο Pentium της εποχής και 2Gb ram) και με εξέπληξε πολύ θετικά.

[freemind]

Εχω ενα laptop 10ετιας  Acer Aspire 3100 με χαρακτηριστικα που τωρα φανταζουν σαν 486 DX2 . Παρολαυτα, τρεχω ανετα Cubase ( εκδοση 5, γιατι το iLock δεν "χωραει" σε ενα λαπτοπ με 2 USB θυρες μονο ), μπορω να ηχογραφω 4 καναλια συγχρονως ( με εξωτερικη καρτα προφανως ) στα 48/24 και γενικα για editing και mobile recording ειναι μια χαρα.

Το κολπο ειναι καθαρα στο "σεταρισμα" του μηχανηματος και στη γνωση του που φτανουν οι δυνατοτητες του. Τα DAW κατα βαση δεν απορροφουν παρα πολλους πορους ως βασικος πυρηνας ( εξαιρουνται τυπου Pro Tools, Pyramix, κλπ που ειναι καθαρα hardware based, παρολο που τελευταια το γυρισαν σε software all around κι ο,τι αρπαξει η τσεπη μας ). Αυτο που απορροφα πορους ειναι ειτε η υπερ-χρηση plug ins ( περιλαμβανομενων και plug ins που κανουν streaming σε samples απο τον ιδιο δισκο ), ειτε το λειτουργικο και οι διεργασιες που τρεχουν απο πισω.

Οπως και να εχει, το DAW ειναι θεμα προσωπικης επιλογης, ομως το λειτουργικο πρεπει να ειναι παντα θεμα πορων και ικανοτητας ( του ) να μην τρωει πορους για "πλακα".

[GusN]

Το κολπο ειναι καθαρα στο "σεταρισμα" του μηχανηματος

Freemind, ποιους στόχους θεωρείς γενικά ως πιο σημαντικούς ως αποτέλεσμα του "σεταρίσματος";
Π.χ. χαμηλό latency, χαμηλό memory footprint, κάτι πιο εξειδικευμένο;

Ποια θα έθετες δηλαδή ως κύρια ζητούμενα για ένα dedicated audio σύστημα; Ανεξάρτητα από λειτουργικό και daw.

[freemind]

Αν και ειναι λιγο εκτος θεματος ( μιας καιτ ο linux υποθετω πως ειναι ενα απο τα καλυτερα λειτουργικα στη χρηση πορων, or not?  ) αναφερομαι σε ενα συστημα με Windows και τις καταλληλες ρυθμισεις για να "τρεξει" οσο πιο ομαλα μπορει.

Μερικα βηματα που ακολουθω στο σεταρισμα ακομα και του μεγαλου PC που εχω:

1) Δεν υπαρχει λογος να γεμισει το συστημα με προγραμματα που δεν προκειται να χρησιμοποιηθουν ή προγραμματα που συνηθως τρεχουν στο "background" ακομα και χωρις να τα εχει ενεργοποιησει ο χρηστης. Προγραμματα που αφορουν ασφαλεια ή συντηρηση του συστηματος συνηθως δεν εγκαθιστω, με εξαιρεση ενα απλο firewall/antivirus ( με το firewall μονο ενεργοποιημενο για real time προστασια ) κι ορισμενα προγραμματα που λειτουργουν ως registry cleaners ( οχι ομως real time ).

2) Εννοειται πως υπερβολικα φουτουριστικες εμφανισεις δεν εχουν θεση σε ενα production PC. Απενεργοποιω διαφορα "καλουδια" των Windows ( ακομα και των XP ), οπως το fade στα menu, τις σκιες στα παραθυρα, το mouse, κλπ.

Προφανως σε εναν θηριο υπολογιστη ( οπως ειναι το PC ) δεν ειναι αναγκη να κανουμε τοσο ακραιες ρυθμισεις, αλλα για ενα συστημα που να συνδυαζει χαμηλο latency με λειτουργικοτητα, καλο ειναι να μην το μετατρεπουμε σε πανηγυρι της Microsoft.

Αυτο ισχυει και για τα προγραμματα με υπερβολικα γραφικα ( απο τα οποια τα μισα ειναι για να ευχαριστιεσαι και τα μισα να σιχτιριζεις που κολλαει το συστημα ).

3) Προτιμω αυθεντικα προγραμματα, οχι μονο επειδη ειμαι κατα της πειρατειας, αλλα επειδη "καθονται" σωστα στο λειτουργικο και ξερω πως ανα πασα στιγμη αξιοποιουν τους πορους οπως πρεπει ( περα απο την τεχνικη βοηθεια που ενδεχομενως να εχω ).

4) Συχνη συντηρηση του συστηματος. Σε επιπεδο software αναφερομαι σε defrag διαδικασια και ενα συμμαζεμα στη registry αφου συνηθως μετα απο μια παραγωγη και εντονο editing, "γεμιζει" με αχρηστες πληροφοριες. Σε επιπεδο hardware, περα απο το κλασσικο ξεσκονισμα, διαγνωστικο ελεγχο εαν ολα πηγαινουν καλα ( μια φορα το μηνα τουλαχιστον, ιδιαιτερα για τους σκληρους δισκους )


Απο εκει και περα, ενα παλιο συστημα ποτε δεν θα γινει turbo, οποτε απαιτειται κι επιγνωση του κατοχου στο τι ακριβως μπορει να κανει με αυτο. Δεν θα παω ποτε με το laptop να κανω ηχογραφηση live 64 καναλιων, γιατι ξερω πως δεν μπορει.

Το μεγαλυτερο προβλημα που διαπιστωνω και στους πελατες ειναι πως συνηθως ο χρηστης δεν ειναι εκπαιδευμενος σωστα στο να ξερει τι ακριβως του δινει το συστημα του, με αποτελεσμα το τελευταιο να φαινεται πως γογγυζει και "πονα", ομως στην πραγματικοτητα δεν εχει καποιο ουσιαστικο προβλημα περα απο...χαζομαρα! 



Τελος, ενα audio production dedicated system δεν θελει παρα πολλα πραγματα γιατι εαν εμεις ως τεχνικοι ηχου χρειαζομαστε ενα αλφα επιπεδο hardware, οι τεχνικοι εικονας/επεξεργασιας βιντεο θα επρεπε να θελουν τον deep blue για να κανουν τη δουλεια τους! 

[Πέτροc]

Είχα προσπαθήσει κι εγώ να στήσω ένα Linux Daw αλλά εγκατέλειψα γρήγορα ... οι λόγοι είναι δυστυχώς πολλοί ...
Ο πρώτος λόγος ηταν η πολύ-πολύ περιορισμένη hardware συμβατότητα ... Δεν γίνεται να αγοράσω μια μέτρια κάρτα μόνο και μόνο επειδή μπορεί να "παίξει" σε Linux ... ή να μην εκμεταλεύομαι όλα τα χαρακτηριστικά της καλής μου κάρτας (πχ. πολυκάναλες κάρτες) γιατί το Linux υποστηρίζει μόνο 2 από τα κανάλια της ... 
Ο δεύτερος λόγος είναι η έλλειψη από Plugins  ... Κακά τα ψέματα, η Steinberg (με τα VST και VSTi Plugins) έχει δημιουργήσει μια κατάσταση όπου οι εταιρείες του χώρου "ξεσκίζονται" για να δημιουργήσουν καλύτερα, φτηνότερα και με τη μικρότερη επιβάρυνση του PC προϊόντα ... με το Linux απλά ξαναγυρίζεις στην εποχή των σπηλαίων ... 
Ο τρίτος λόγος είναι η αξιοπιστία/υποστήριξη ... στο χώρο των PC και των Mac υπάρχουν μεγάλες εταιρείες (που στηρίζουν τα προϊόντα τους και σε hardware και σε software), στρατιές από χρήστες που εντοπίζουν τα λάθη με τη μία και εκτεταμένη χρήση (επαγγελματική και σπιτίσια). Στο Linux τα πράγματα είναι σε εμβρυακό επίπεδο ακόμη ... 

Κακά τα ψέματα, το Linux δεν είνα ακόμη για Audio εφαρμογές ... ίσως μόνο σε προσωπικό επίπεδο και για "περιορισμένη" (από τα εργαλεία) χρήση ...
 
/Πέτροc 

ΥΓ. Λατρεύω το Linux (Ubuntu), έχω Web Server μόνιμα αναμένο  , η υποστήριξη και οι λύσεις που βρήκα σ΄αυτό το χώρο είναι ανυπέρβλητες νομίζω ... αλλά audio ... όχι ακόμη ... 

[GusN]

ΟΚ, συνοπτικά έχουμε τα εξής:

Θέλουμε ένα σύστημα το οποίο
1. Θα κάνει έξυπνη χρήση πόρων, δε θα σπαταλεί απολύτως τίποτα σε πράγματα που δε θέλουμε/χρειαζόμαστε και θα προσφέρει το μικρότερο δυνατό latency για το software processing.
2. Θα υποστηρίζει όσο γίνεται περισσότερο και καλύτερα το audio hardware μας (πχ την κάρτα ήχου).


Χρησιμοποιώντας Linux κερδίζουμε στο (1). Όχι μόνο προσπαθεί το λειτουργικό by design να το κάνει αυτό, αλλά στην ουσία μας παρέχει και απεριόριστη ελευθερία να τροποποιήσουμε/προσθέσουμε οποιαδήποτε παράμετρο μπορούμε να σκεφτούμε, καθώς είναι 100% ανοιχτό, ώστε να πάμε την οικονομία πόρων και τις αποδόσεις στα άκρα.
Μιλάω για πράγματα από απλές ρυθμίσεις στα προγράμματα και στα settings, μέχρι extreme customizations στον kernel, στην καρδιά του λειτουργικού συστήματος δηλαδή.

Για παράδειγμα, με τους real-time kernels που υπάρχουν διαθέσιμοι, μπορείς να έχεις ένα Linux μηχάνημα με latency από 5ms μέχρι 1ms, και μηδαμινό memory footprint με κάποιο πανάλαφρο GUI. Πρακτικά μπορείς με το ίδιο μηχάνημα να ηχογραφείς με το DAW σου και ταυτόχρονα να κοντρολάρεις ένα βιομηχανικό laser!


Στο (2) χάνουμε, καθώς θα πρέπει να διαλέξουμε εξοπλισμό με βάση το αν υπάρχει διαθέσιμος driver για Linux ή όχι. Για το home studio δεν είναι και τόσο μεγάλο πρόβλημα αυτό, καθώς αρκετές απο τις κάρτες της κατηγορίας  100-300 υποστηρίζονται, με λίγη έρευνα μπορούμε να καταλήξουμε σε κάποια που μας καλύπτει και υποστηρίζεται.
Για το professional studio, οι επιλογές δυστηχώς μειώνονται πολύ.
Για πιο high-end DSP κάρτες π.χ., κάποιες RME υποστηρίζονται μια χαρά σε linux, με 32, 64 κανάλια κλπ.

Να σημειώσω, ότι στο θέμα των drivers, δεν παίζει κανένα ρόλο το λειτουργικό, αλλα είναι καθαρά απόφαση της εταιρείας που παράγει το hardware για ποιά λειτουργικά θα γράψει drivers.
O driver δεν είναι τίποτα άλλο παρά ένα ακόμα πρόγραμμα όπως και όλα τα υπόλοιπα, με τη διαφορά ότι για να το φτιάξεις θα πρέπει να γνωρίζεις πως λειτουργεί εσωτερικά το hardware (η κάρτα ήχου στην περίπτωση μας). Ο μόνος που το γνωρίζει αυτό απόλυτα είναι η εταιρεία που την έφτιαξε.
Αν σαν κατασκευταστής γράψεις έναν driver, καλό ή κακό, το λειτουργικό δεν έχει κανένα απολύτως πρόβλημα να τον τρέξει.
Άρα όταν μια κάρτα δεν υποστηρίζεται, δεν ευθύνεται το λειτουργικό, αλλά το ότι δεν έγραψε ο κατασκευαστής έναν driver για το συγκεκριμένο λειτουργικό.
Η μόνη εναλλακτική είναι να κάτσουν κάποιοι hobbyστες προγραμματιστές να προσπαθήσουν να κάνουν reverse engineering και  γράψουν "στα τυφλά" έναν driver, χωρίς να ξέρουν 100% πως δουλεύει το hardware εσωτερικά. Για απλές κάρτες γίνεται, αλλά για DSP κλπ είναι απο πολύ δύσκολο εως αδύνατο χωρίς πρόσβαση στα blueprints της κάρτας.

Συνοψίζοντας, το Linux από τεχνικής απόψεως, παρέχει μια ιδανική βάση για real-time audio εφαρμογές.
Ο βασικός λόγος που μένει πίσω είναι η έλλειψη ενδιαφέροντος των κατασκευαστών να φτιαξουν linux drivers για τα προιόντα τους.

[Βραζίλης]

Πολύ ορθά μίλησε ο GusN.
Εγώ χρησιμοποιώ συνήθως Linux, και στο σπίτι και στη δουλειά (πέρα από τους server που στήνω). Όμως αναγκάζομαι να χρησιμοποιώ Windoze για κάποια συγκεκριμένα προγράμματα (επεξεργασία γραφικών, κλπ). Το Linux έχει φτάσει σε πολύ καλό επίπεδο λειτουργικότητας και πρακτικότητας για τον "μικρομεσαίο" χρήστη. Αλλά πάλι κάτι, κάπου, μπορεί να λείπει. Όμως αυτό αλλάζει. Σιγά σιγά όλο και περισσότερες εταιρίες αναπτύσσουν τα προϊόντα τους και για Linux. Και η δημοτικότητα και το πλήθος των εγκαταστάσεων του Linux αυξάνεται. Το ποτάμι δεν γυρίζει πίσω.

[freemind]

Ισως να κτυπησει την αγορα του μεσου χρηστη, ομως τον εξειδικευμενο θα πρεπει να τον δελεασει με κυκλοφοριες προγραμματων που θα κανουν οντως τη διαφορα .

[GusN]

Ισως να κτυπησει την αγορα του μεσου χρηστη, ομως τον εξειδικευμενο θα πρεπει να τον δελεασει με κυκλοφοριες προγραμματων που θα κανουν οντως τη διαφορα .

Υποθέτω μιλάς για audio βέβαια, γιατί σε άλλους τομείς σου υπογράφω ότι ο εξειδικευμένος χρήστης ούτε καν σκέφτεται για κάτι διαφορετικό. 

Σιγά σιγά όλο και περισσότερες εταιρίες αναπτύσσουν τα προϊόντα τους και για Linux.

Όχι μόνο αυτό, αλλά τα τελευταία χρόνια εταιρείες-μαμουθ πλεον συμβάλλουν και στο development του ίδιου του λειτουργικού. Αυτό έχει σαν αποτέλεσμα προϊόντα-παράγωγα (πχ android) αλλά κυρίως σημαντικές βελτιώσεις στο ίδιο το λειτουργικό καθ'αυτό μέσω ανατροφοδότησης κώδικα πίσω στο development team του linux. Win-Win δηλαδή.

[freemind]

Οταν μιλας για εξειδικευμενος χρηστης, τι κατηγοριες ακριβως πιανεις; Κι οταν λες για διαφορετικο, εννοεις Linux ή αλλο OS? :/

[freemind]

Παρολο που εχω μια ερωτηση αναπαντητη πιο πανω (  ), επαναφερω το θεμα γιατι για τους Linux-maniac ( που το hardware τους ειναι συμβατο βεβαια ) προκειται να κυκλοφορησει ενα open source DAW με χαρακτηριστικα που το κανουν αρκετα "δελεαστικο" για semi pro χρηση.

Προκειται για το Bitwig. Αναμενουμε την κυκλοφορια για να δουμε τι ακριβως παρεχει, γιατι καλα τα videos, αλλα εαν δεν το πιασεις στα χερια σου να του βγαλεις τα ματια, δεν λεει 

[zeoy]

Το αγαπημένο μου DAW το Tracktion, μετά την ατυχή μεταφορά του στα χέρια της Mackie (και μετέπειτα εγκατάλειψή του) έχει ξαναπεράσει στα χέρια του original programmer του και έκτοτε κυκλοφόρησε η version 4 και προσφάτως η 5. Υπάρχει Linux version για την 4 και αναμένεται συντόμως και για την 5. Όσοι πιστοί προσέλθετε:


http://www.tracktion.com/
http://www.tracktion.com/linux/

[Βραζίλης]

Ένα πολύ χρήσιμο άρθρο για εφαρμογές επεξεργασίας ήχου στο Linux:

http://osarena.net/koryfaia-logismika-anoihtoy-kodika-gia-tin-dimioyrgia-moysikis

[panixgr]

Ubunto Studio / low latency kernel + Ardour4 είναι αυτο που χρησιμοποίησα για τις τελευταίες ηχογραφήσεις μου.
http://picosong.com/BMY7/
https://soundcloud.com/greekdude888