Η μοίρα κι ο καιρός το ’χαν ορίσειο καιρός = ο χρόνος
στον κόσμο αυτό να ρίξω πετονιά να μείνω / να ριζώσω
κι η νύχτα χίλια χρόνια να γυρίσειη νύχτα (= η δικτατορία, η ανελευθερία κλπ.) να φεύγει και έρχεται συνέχεια (να περιπλανηθεί) για χίλια χρόνια
στο τέλος της γιορτής να τραγουδήσει στο τέλος της γιορτής = στο τέλος της νύχτας / στο τέλος των χιλίων χρόνων (γιορτή [= χούντα / δικτατορία] έχει λοιπόν ειρωνική σημασία)
να τραγουδήσει: από χαρά για το τέλος της "γιορτής"
αυτός που δεν εγνώρισε γενιάαυτός που δεν ανήκει σε καμία ομάδα / αυτός που δεν έχει κοινωνικούς, φιλικούς ή οικογενειακούς δεσμόυς // αυτός που δεν έχει κάποιον να τον στηρίξει / αυτός που είναι ξεριζωμένος (η λέξη "αυτός" ίσως δηλώνει την ελευθερία)
δεν εγνώρισε: κατά τη διάρκεια της νύχτας
και του καημού την πόρτα να χτυπήσει.ή α) να νιώσει τον καημό (που είναι η συνέπεια της νύχτας που πέρασε και που είναι ακόμα στο μυαλό του σε μορφή αναμνήσεων) ή β) του καημού = της ελπίδας (υπάρχει ελπίδα να ριζώσει πάλι η ελευθερία)
Δεν ήτανε ρολόι σταματημένο
σε ρημαγμένο κι άδειο σπιτικό ρολόι σταματημένο: αναφέρεται στους δρόμους (τις αιτίες) [βλ. παρακάτω] (ή στην ελπίδα για την ελευθερία [σε συνδυασμό με τους δρόμους], δηλαδή σε όλα τα συμβάντα κατά την περίοδο της νύχτας (οι δραστηριότητες της χούντας, αλλά και του λαού, των εξόριστων ανθρώπων κλπ.) - όλα αυτά ήταν σε κίνηση / δεν μπορούσε να με αφήσει αδιάφορο η όλη κατάσταση (= οι δρόμοι)
ρημαγμένο κι άδειο σπιτικό: δηλαδή ή α) η Ελλάδα δεν ήταν ρημαγμένο κι άδειο σπιτικό // ή β) η Ελλάδα όπως ήταν (κατά τη διάρκεια της δικτατορίας)
οι δρόμοι που με πήραν και προσμένω. οι δρόμοι (που δεν ήτανε ρολόι σταματημένο και που με πήραν στην ξενιτιά): ή α) = οι αιτίες που με έκαναν να πάω στην ξενιτιά // ή β) οι δρόμοι για την ελευθερία / αισιοδοξία
και προσμένω: περιμένω με ανυπομονησία την εξέλιξη και τα αποτελέσματα
Τα λόγια που δεν ξέρω σου τα δένωτα λόγια που δεν ξέρω: η διαμαρτυρία (κατά της δικτατορίας) εκείνων που ήταν στην Ελλάδα κατά την περίοδο της χούντας (αφού εγώ ήμουν στην ξενιτιά δεν πρόκειται για τη δική μου εμπειρία / δεν είναι κάτι που το έζησα προσωπικά)
σου = η Ελλάδα
τα δένω = τα συνδέω (με τους ανθρώπους που ...)
με τους ανθρώπους που ’δαν το κακόδηλαδή με τους ανθρώπους που τους κυνήγησε πραγματικά η χούντα
και το ’χουν στ’ όνομά τους κεντημένοή α) είναι ήρωες, θυμόμαστε τα ονόματά τους λόγω αυτού του γεγονότος // ή β) υπέφεραν κατά τη διάρκεια της δικτατορίας (φυλακή, βασανιστήρια κλπ.) - γι’ αυτό "κεντημένο".
Αυτός που σπέρνει δάκρυα και πόνο= ο δικτάτορας (η δικτατορία)
θερίζει την αυγή ωκεανό ή α) σκοτώνει την ελπίδα του λαού (= την αυγή) σε μεγάλο βαθμό ("ωκεανό") (ωκεανός = κάτι το καταστροφικό [λόγω της ποσότητας και του αγνώστου] που πλήττει ως συνέπεια των πράξεων του δικτάτορα το λαό) // ή β) την αυγή θα αντιμετωπίσει ως "σοδειά" μια πλημμύρα θετικών (για το λαό) γεγονότων
μαύρα πουλιά τού δείχνουνε το δρόμομαύρα πουλιά: συμβολίζουν το κακό
Κι έχει τη ζωγραφιά κοντά στον ώμοέχει δηλαδή ως ζωγραφιά ένα σημάδι κοντά στον ώμο (κάτι σαν τατουάζ που έχουν κάποιοι άνθρωποι που αποτελούν μια ομάδα)
κοντά στον ώμο: τον συνοδεύει
σημάδι μυστικό και ριζικόμυστικό: μυστικός κανόνας - ριζικό: πάντα έτσι συμβαίνει με τους δικτάτορες
πως ξέφυγε απ’ τον Άδη κι απ’ τον κόσμο ξέφυγε απ’ τον Άδη κι’ απ’ τον κόσμο: ή α) δεν είναι ούτε κάτι σαν το διάβολο ούτε άνθρωπος ή β) ξέφυγε απ’ τον Άδη: δεν τιμωρήθηκε όπως θα του άξιζε = δεν έφτασε στον Άδη / γλύτωσε απ’ τον Άδη· ξέφυγε απ’ τον κόσμο: τέλειωσε (έπεσε) η δικτατορία
Η μοίρα κι ο καιρός...