1ο review: Radiohead - Kid A (2000)

[Kli Klis]

Με την παρότρυνση του φίλτατου Symeon, είπα και εγώ να ξεκινήσω μια σειρά απο reviews απο δίσκους που έχω ακούσει, πρόσφατα ή παλιά και έπαιξαν τεράστιο ρόλο στα ακούσματά μου. Οι δίσκοι συνήθως δεν θα είναι καινούριοι, μπορεί να είναι απο 70 μπορεί να είναι απο 2000... Το αφήνω χύμα στο κύμα... Επιπλέον, αν και θα βάζω σχετική προειδοποίηση στην περίπτωση αυτή, δεν είναι πάντα οι καλύτεροι δίσκοι να ξεκινήσει κανείς να ακούει το συγκρότημα που θα κάνω review.... Αρκετά με τον πρόλογο όμως, προχωράω στο ψητό.




1997: Γίνεται το μεγάλο μπάμ. Ένα brit - pop (όσο δηλαδή μπορεί να ισχύει αυτή η έννοια) συγκρότημα που μέχρι τότε κατα την γνώμη μου ήταν αρκετά υπερτιμημένο (μια ευγενική προσφορά εν μέρει απο τους REM), οι Radiohead, έχοντας στην πλάτη τους δύο τεράστια hits - Creep και Street Spirit τα οποία τους είχαν κάνει σχεδόν one-hit wonders, βγάζουν έναν δίσκο που λατρεύουν όλοι, αποκτά διθυραμβικές κριτικές, γενικώς γίνεται ένας πανικός και πολλοί μιλάνε για το album της δεκαετίας: Ο δίσκος λέγεται ΟΚ Computer, και περιέχει τα πρώτα βήματα του συγκροτήματος αυτού προς τον πειραματισμό, κυρίως όσον αφορά τον ήχο που προσεγγίζουν και ταυτόχρονα δημιουργούν μια χρυσή τομή μεταξύ της έννοιας "προχωράω μουσικά" και του συναισθήματος, της ολοκληρωμένης αισθητικά δημιουργίας... Paranoid Android, Karma Police, Airbag, Lucky, το album θα μπορούσε να είναι ένα best of, ακόμα και τα 2 κομμάτια που χάνουν λίγο είναι και αυτά καταπληκτικά και δημιουργούν ένα απίστευτα δεμένο και ολοκληρωμένο αποτέλεσμα που έμεινε και θα μείνει στην μουσική ιστορία.

γύρω στο 1999: Ο πανικός με το album έχει ψιλοκοπάσει, οι Radiohead έχουν απλά λιώσει να κάνουν tour, να δίνουν συνεντεύξεις, φωτογραφήσεις κτλ κτλ., όλοι περιμένουν το επόμενο ΟΚ Computer, έναν δίσκο που θα οφείλει να φτάσει και ίσως ακόμα και να τον ξεπεράσει. Ο Τhom Yorke περισσότερο απο όλο το συγκρότημα υποφέρει απο άγχος και την τεράστια ψυχολογική πίεση που του ασκείται απο τους πάντες και τα πάντα... Πάσχει απο writer's block, και δεν μπορεί να γράψει σχεδόν τίποτα, και αυτά τα λίγα μένουν ανολοκλήρωτα. Αποφασίζεται απο κοινού να κλειστούν στην μέση του πουθενά και να ξεκινήσουν τις ετοιμασίες για το καινούριο δίσκο. Πιθανόν να είναι υπερβολή, αλλά θα μπορούσε να ισχύει οτι οι 3 απο τους 5 περνάνε την ώρα παίζοντας μονόπολυ, και ο Yorke με τον κιθαρίστα Greenwood κάθονται και γράφουν μουσική σε ένα pc, πειραματιζόμενοι ολοκληρωτικά και αμετανόητα. Ο δε Thom δοκιμάζει ντανταϊστικές τεχνικές (αυτόματη γραφή, πειραματικές ψυχικές συμπεριφορές) και δοκιμάζει... μπλιμπλίκια, ο Greenwood εντρυφεί στην χρήση του Ondes Martenot, ένα όργανο του 1920, παρόμοιο στον ήχο με το Theremin, το οποίο βγάζει ένα συνεχές, υψίσυχνο και περίεργο βούισμα, αλλά και σε μια τεράστια αναλογική κονσόλα που επεξεργάζεται ηχητικά σήματα, απο τις λίγες στον κόσμο, τίγκα στα modulators και στα βύσματα.

2000: Saturday Night Live, και οι Radiohead βγαίνουν να παίξουν τα πολυαναμενόμενα καινούρια κομμάτια απο το Κid A, κάνοντας ντεμπούτο σε δύο απο αυτά: Idioteque και The National Anthem. Το συγκρότημα βγαίνει σε μια εντελώς σοκαριστική για τους πιο πολλούς εμφάνιση... Στο Idioteque κανένας εκτός απο τον drummer δεν παίζει το όργανό του, ο Johnny Greenwood κάθεται μπροστά σε ένα θηρίο με άπειρα βύσματα βάζοντας και βγάζοντας καλώδια, ο μπασίστας (Colin Greenwood) παίζει μια ακατανόητη μελωδία σε πλήκτρα, o άλλος κιθαρίστας (Ed Wood) κάνει απλώς backing vocals και δίνει ρυθμό στο "refrain". Στο αποκορύφωμα του κομματιού, ο Yorke κινείται σαν σε κρίση, a-la Ian Curtis στο ξέφρενο ηλεκτρονικό beat του κομματιού. Το Kid A κυκλοφορεί και shockάρει...

[Kli Klis]

Μιλάμε για έναν δίσκο 10 κομματιών (+1 κρυμμένο mini instrumental), και μια απο τις πιο αντιεμπορικές κινήσεις που έχουν υπάρξει... Είναι ένα απο τα πιο δύστροπα ακούσματα (τουλάχιστον έτσι το εξέλαβα όταν το πρωτοάκουσα) που μου έχουν τύχει, χωρίς απαραίτητα να ισχύει για όλους αυτό. Μεταφέρει όλη αυτήν την παράνοια, την ψυχολογική πίεση, την νοσηρότητα που μπορεί να αποκτήσει το σουρρεαλιστικό. Και ταυτόχρονα μπορεί να είναι απίστευτα ήρεμο, ίσως με έναν ενοχλητικό τρόπο (βλ. How To Disappear Completely), κάτι σαν τον ήρεμο και παράλληλο κόσμο που ζεί κάποιος χωρίς επαφή με την πραγματικότητα.

Οι στίχοι άρρωστοι, γραμμένοι κατα το ήμισι με αυτόματη γραφή (εξ' ου και ο πλήρης σουρρεαλισμός ή απλά η εντύπωση παραληρήματος), και δεμένοι πιο πολύ ηχητικά με τον δίσκο παρά νοηματικά, άλλωστε κυκλοφόρησε επίτηδες χωρίς booklet με στίχους, παρά μόνο με εικόνες συνοδευτικές στο σχιζοφρενικό ύφος του εγχειρήματος αυτού. Δομικά επίσης ξεφεύγει εντελώς: Τα πιο πολλά κομμάτια δεν έχουν διακριτά μέρη, παρά πιο πολύ είναι ένα ενιαίο στοιχείο που προχωράει, παρ' όλα αυτά όμως έχει βρεί την συνταγή και με κάποιον πολύ περίεργο τρόπο καταφέρνει και δεν γίνεται ποτέ μονότονο! Ακουστικά επίσης είναι εντελώς πειραματικός δίσκος, αφού ελάχιστοι απο τους ήχους που ακούγονται μπορούν να αντιστοιχηθούν σε κάποιο συμβατικό όργανο, τελικά κατηγοριοποιώντας τον πιο πολύ σαν ηλεκτρονική μουσική, παρ' όλα αυτά μην μοιάζοντας ούτε με αυτήν. Ο καλύτερος ορισμός είναι οτι ακολουθεί το πρότυπο τoυ kraut rock, του γερμανικού μουσικού κινήματος (Can, Mouse on Mars, Neu! κτλ κτλ) που ήταν μια πειραματική μίξη του ηλεκτρονικού με το κιθαριστικό.

Όπως είναι λογικό εκείνη την στιγμή ο δίσκος δίχασε πολλούς, οι κριτικοί γενικά δεν του φέρθηκαν ιδιαίτερα καλά, και όσους fans έχασαν άλλους τόσους κέρδισαν, fans λίγο πιο ανοιχτόμυαλους ίσως στην μουσική, που αναζητούσαν κάτι διαφορετικό. Τέτοιες απόπειρες είχαν ξαναγίνει ήδη και μάλιστα πολλές και πολύ πιο ακραίες, μάλλον καμία όμως απο ένα συγκρότημα που έχριζε τέτοιας αποδοχής (στην τελική ο κάθενας χωρίς να έχει προσπαθήσει ξέρει και σήμερα το Creep). Παρ' όλα αυτά πάντως, έγραψε ιστορία, επηρρέασε πάρα πάρα πολλούς, και απο τα κομμάτια του παίζουν μπόλικα μέχρι σήμερα σίγουρα στα live τους (ειδικά Idioteque, Everything In Its Right Place, National Anthem), τα οποία συχνά καταλήγουν να έχουν εντελώς διαφορετικό feel και ταυτόχρονα να εκτελούνται καλύτερα απο το αυθεντικό, αλλά και να φαίνονται όλες οι ιδέες που μπορεί να έχει αυτή η μπάντα (π.χ. στο National Anthem o Greenwood sample-άρει και loop-άρει εκπομπές που παίζονται εκείνη την στιγμή στο ράδιο).

Γενικά δίνεται η εντύπωση πως δεν είσαι σίγουρος αν ακούς κάτι πραγματικά ιδιοφυές ή απλά μια εντελώς ανολοκλήρωτη προσπάθεια που πιο πολύ απο αντίδραση έγινε... Ο καθένας εκλαμβάνει και διαλέγει όπως θέλει τι να πάρει απο αυτόν τον δίσκο, που άλλωστε είναι μια απο τις βασικότερες προσπάθειες του σουρρεαλισμού. Για μένα αυτός ήταν ο δίσκος που στο μυαλό μου καταξίωσε αυτό το συγκρότημα και το έφτασε στο ύψος που το έχω, για τους πειραματισμούς τους, για τα συναισθήματα που δίνουν, για την δύναμή τους live.

Εν τέλει, ο δίσκος θεωρώ πως είναι απαραίτητος, για λόγους ιστορίας, για λόγους εξάσκησης του αυτιού για κάποιον που δεν έχει ακούσει τέτοιον ήχο, για συναισθηματικούς λόγους, και γενικά ανεπιφύλακτα! Θεωρώ όμως πως η καλύτερη λύση είναι να μυηθεί κανείς πρώτα με το "OK Computer", που είναι και αυτός απαραίτητος, λειτουργώντας και ώς μια ιδανική εισαγωγή και ύστερα να βιώσει τον καταγισμό του "Kid A".

i'm not here this isn't happening

cut the kids in half

here I'm allowed everything all of the time

[Fteo]

Πολύ εύστοχο review... Έχω ακούσει ότι ο δίσκος αυτός ηχογραφήθηκε μαζί με το Amnesiac. Προσωπικά θεωρώ το δεύτερο πιο εύστοχο όσον αφορά το περιεχόμενο του, ενώ το Kid A πιο συγκεχυμένο. Βέβαια ποιος ξέρει αν αυτός ήταν και ο σκοπός του όλου εγχειρήματος. Όπως και να έχει έχουμε να κάνουμε με μια μπάντα που δεν φοβάται να επαναπροσδιορίζει τον εαυτό της, και αυτό το είδαμε σε κάθε κυκλοφορία τους από το kid A και μετά.

[Kli Klis]

Πολύ εύστοχο review... Έχω ακούσει ότι ο δίσκος αυτός ηχογραφήθηκε μαζί με το Amnesiac. Προσωπικά θεωρώ το δεύτερο πιο εύστοχο όσον αφορά το περιεχόμενο του, ενώ το Kid A πιο συγκεχυμένο. Βέβαια ποιος ξέρει αν αυτός ήταν και ο σκοπός του όλου εγχειρήματος. Όπως και να έχει έχουμε να κάνουμε με μια μπάντα που δεν φοβάται να επαναπροσδιορίζει τον εαυτό της, και αυτό το είδαμε σε κάθε κυκλοφορία τους από το kid A και μετά.

Βασικά αυτό ισχύει ακριβώς έτσι, τα τότε sessions ηχογράφησης απέφεραν γύρω στα 30 κομμάτια που κάποια χρησιμοποιήθηκαν για το Kid A, κάποια για το δίδυμο (twin albums λένε εκείνη την περίοδο, αρκετά πετυχημένα) του album Amnesiac και κάποια παρέμειναν ως b-sides ή θαμμένα. 

Το αστείο είναι οτι συνήθως λένε το αντίθετο! Οτι δηλαδή το Amnesiac ήταν το ακατανόητο/μπερδεμένο -ώς προς τα κομμάτια σαν συλλογή, γιατί κανονικά είναι πιο βατός-,  ενώ το Kid A το πιο δομημένο σαν επιλογές... Πάντως συμβαίνει ακριβώς αυτό που είπες, οτι προσπαθούν στον επαναπροσδιορισμό σε ό,τι κάνουν. Σκοπός δεν ήταν ακριβώς όπως αναφέρεις ήταν νομίζω πιο πολύ συνειδητή επιλογή αφού είχαν έτοιμα όλα αυτά τα κομμάτια και αποφάσιζαν πού και πώς θα μπούν σε δίσκους...

Τέλος ευχαριστώ για τον θετικό χαρακτηρισμό σου και για το οτι μπήκες στον κόπο να το διαβάσεις! 

[Fteo]

Και για όσους έχουν το CD και δεν το έχουν προσέξει ή θα το αγοράσουν τώρα, να ξέρουν πως το artwork δεν τελειώνει στο παράξενο booklet. Αν αφαιρεθεί η μαύρη βάση του CD από τη θήκη υπάρχει κι άλλο 

[blueb]

Mπράβο για το review!
Ειναι οπωσδηποτε το πιο ουσιαστικο review αυτου του διοσκου που εχω διαβασει στα ελληνικα!
Μονο να προσθεσω οτι το national anthem,ειχε γραφτει την περιοδο του ok computer κ το προοριζαν για b-side,αλλα επειδη τους αρεσε πολυ,περιμεναν για να μπει στον επομενο δισκο τους.

Ακομη πιστευω οτι το Ok Computer δεν ειναι εισαγωγικο στον ηχο των radiohead,αλλα ενας δισκος που παραμενει στους κορυφαιους του αιωνα,αλλα αυτο ισως να μη γινεται ευκολα αντιληπτο αν τον ακουσει καποιος τωρα,γιατι πλεον ολη η εναλλακτικη μουσικη εχει επηρεαστει απο αυτον.Αυτο κατα τη γνωμη μου οδηγησε τους radiohead στην κυκλοφορια του kid a που απεχει ουσιαστικα απο αυτο που λεγαμε alternative μεχρι τοτε.

[Kli Klis]

Mπράβο για το review!
Ειναι οπωσδηποτε το πιο ουσιαστικο review αυτου του διοσκου που εχω διαβασει στα ελληνικα!
Μονο να προσθεσω οτι το national anthem,ειχε γραφτει την περιοδο του ok computer κ το προοριζαν για b-side,αλλα επειδη τους αρεσε πολυ,περιμεναν για να μπει στον επομενο δισκο τους.

Ακομη πιστευω οτι το Ok Computer δεν ειναι εισαγωγικο στον ηχο των radiohead,αλλα ενας δισκος που παραμενει στους κορυφαιους του αιωνα,αλλα αυτο ισως να μη γινεται ευκολα αντιληπτο αν τον ακουσει καποιος τωρα,γιατι πλεον ολη η εναλλακτικη μουσικη εχει επηρεαστει απο αυτον.Αυτο κατα τη γνωμη μου οδηγησε τους radiohead στην κυκλοφορια του kid a που απεχει ουσιαστικα απο αυτο που λεγαμε alternative μεχρι τοτε.

Σε ευχαριστώ πολύ για τα λόγια σου και για την ανάγνωση!
Το National Anthem απ' όσο ξέρω και έχω καταλάβει παρ' όλο που υπήρχε σαν ιδέα απο τότε (όσο για την μπασογραμμή την είχε γράψει λέει ο Yorke στα 16 του!) δεν ολοκληρώθηκε στην ενορχήστρωση που γνωρίζουμε παρά στα μετέπειτα sessions...

Όσο για το περί εισαγωγικού, αν και φαινομενικά μπορεί να εκληφθεί έτσι, δεν το λέω σε καμία περίπτωση υποτιμητικά, όντως μιλάμε για έναν απο τους πιο μεγάλους και δυνατούς δίσκους, στην συγκεκριμένη σκηνή αλλά και γενικότερα, όπως νομίζω έκανα αντιληπτό
Απλώς εννοώ πως είναι ενας δίσκος που προσφέρει την βάση και την οπτική για να κατανοήσει τους Radiohead και τις μετέπειτα κυκλοφορίες, για να δεί την συνέχεια, την αντίδραση αλλά και την εξισσορόπηση στο Hail to The Thief... Καθώς φυσικά και το μουσικό αντίκτυπο στην μουσική σκηνή μετέπειτα! Άλλωστε για πολλούς αυτός είναι ο αγαπημένος δίσκος... Άρα ίσως πιο κατάλληλη λέξη θα ήταν "το πρώτο βήμα" και όχι "εισαγωγή".

[blueb]

Όσο για το περί εισαγωγικού, αν και φαινομενικά μπορεί να εκληφθεί έτσι, δεν το λέω σε καμία περίπτωση υποτιμητικά, όντως μιλάμε για έναν απο τους πιο μεγάλους και δυνατούς δίσκους, στην συγκεκριμένη σκηνή αλλά και γενικότερα, όπως νομίζω έκανα αντιληπτό
Απλώς εννοώ πως είναι ενας δίσκος που προσφέρει την βάση και την οπτική για να κατανοήσει τους Radiohead και τις μετέπειτα κυκλοφορίες, για να δεί την συνέχεια, την αντίδραση αλλά και την εξισσορόπηση στο Hail to The Thief... Καθώς φυσικά και το μουσικό αντίκτυπο στην μουσική σκηνή μετέπειτα! Άλλωστε για πολλούς αυτός είναι ο αγαπημένος δίσκος... Άρα ίσως πιο κατάλληλη λέξη θα ήταν "το πρώτο βήμα" και όχι "εισαγωγή".

παρεξηγησις...δεν καταλαβα οτι το λες υποτιμητικα,απλα δεν συμφωνω οτι ειναι εισαγωγικος για τον ηχο τους.Συμφωνω με τον ορο "πρωτο βημα" παντως.Οταν εβγαλαν το OKC ηταν πολυ μπροστα,οταν εβγαλαν το kid a ήταν ακομα πιο μπροστα.Υπηρχε επανασταση κ στο OKC,απλα επειδη υπηρξε μαζικη απηχηση δεν νοειται πλεον ως κατι ρηξικελευθο.
Θα ελέγα πως εισαγωγικος δισκος του in rainbows ειναι το eraser...

Ακομη να προσθεσω οτι b-sides εκεινης της εποχης πλεον θεωρουνται δημοφιλεστατα,οπως pearly,halo attack,fog κλπ,πραγμα που σπανια συνανταται σε αλλα συγκροτηματα.

Να σε ρωτησω...ποια 2 κομματια του OKC εννοεις ,οταν λες "χανουν λιγο"?Φανταζομαι το ενα θα ειναι το the tourist,το 2ο ποιο ειναι?το fitter happier?

[Kli Klis]

Όσο για το περί εισαγωγικού, αν και φαινομενικά μπορεί να εκληφθεί έτσι, δεν το λέω σε καμία περίπτωση υποτιμητικά, όντως μιλάμε για έναν απο τους πιο μεγάλους και δυνατούς δίσκους, στην συγκεκριμένη σκηνή αλλά και γενικότερα, όπως νομίζω έκανα αντιληπτό
Απλώς εννοώ πως είναι ενας δίσκος που προσφέρει την βάση και την οπτική για να κατανοήσει τους Radiohead και τις μετέπειτα κυκλοφορίες, για να δεί την συνέχεια, την αντίδραση αλλά και την εξισσορόπηση στο Hail to The Thief... Καθώς φυσικά και το μουσικό αντίκτυπο στην μουσική σκηνή μετέπειτα! Άλλωστε για πολλούς αυτός είναι ο αγαπημένος δίσκος... Άρα ίσως πιο κατάλληλη λέξη θα ήταν "το πρώτο βήμα" και όχι "εισαγωγή".

παρεξηγησις...δεν καταλαβα οτι το λες υποτιμητικα,απλα δεν συμφωνω οτι ειναι εισαγωγικος για τον ηχο τους.Συμφωνω με τον ορο "πρωτο βημα" παντως.Οταν εβγαλαν το OKC ηταν πολυ μπροστα,οταν εβγαλαν το kid a ήταν ακομα πιο μπροστα.Υπηρχε επανασταση κ στο OKC,απλα επειδη υπηρξε μαζικη απηχηση δεν νοειται πλεον ως κατι ρηξικελευθο.
Θα ελέγα πως εισαγωγικος δισκος του in rainbows ειναι το eraser...

Ακομη να προσθεσω οτι b-sides εκεινης της εποχης πλεον θεωρουνται δημοφιλεστατα,οπως pearly,halo attack,fog κλπ,πραγμα που σπανια συνανταται σε αλλα συγκροτηματα.

Να σε ρωτησω...ποια 2 κομματια του OKC εννοεις ,οταν λες "χανουν λιγο"?Φανταζομαι το ενα θα ειναι το the tourist,το 2ο ποιο ειναι?το fitter happier?

Όσον αφορά τα δύο κομμάτια, καθαρά προσωπικά είναι το Let Down και το Tourist, που όπως είπα μόνο άσχημα δεν είναι, απλά εμένα δεν με βάζουν κάτω με την δύναμή τους, ούτε με καθηλώνουν και σε υπνωτίζουν με κάποιο συναισθηματικό αποκορύφωμα...

Για να ξεκαθαρίσω επίσης κάτι: Πολύ μπροστά ήταν για την μουσική που έπαιζαν, δηλαδή για την alternative / pop, έτσι φαντάζομαι το εννοείς και εσύ, διότι όπως ανέφερα υπάρχουν σαφέστατα αρκετά νωρίτερες και πολύ πιο ρηξικέλευθες μουσικές κινήσεις (το 90 ήταν γεμάτο, όπως και το 70 κ.ο.κ.).

Τέλος, να διαφωνήσω πλήρως περί του Eraser - In Rainbows? :S
Καμία σχέση το ένα με το άλλο, και ακόμα και αν ακουστεί βλάσφημο, προτιμώ το πρώτο... Το In Rainbows είναι κιθαριστικό το Eraser αμιγώς ηλεκτρονικό, σε σημείο ακραία αντιδιαμετρικό.... Δεν ξέρω, θεωρώ αρκετά σημαντικό μουσικά το Eraser για να το θέσω ώς εισαγωγή...