Όπως λέει και ο xolidoxos το transcribing είναι κάτι που πρέπει να το κάνεις/βρεις μόνος σου.
Θα σου πως λίγα (?) πράγματα σχετικά με το πως επιλέγει κάποιος τι θα παίξει σε τέτοιες περιπτώσεις.
Μάλλον θα έχεις αντιληφθεί από την ενασχόληση σου με rock/blues ότι, εκτός jazz, αυτό που χρειάζεται να γνωρίζει ο σολίστας για να ¨αυτοσχεδιάσει" είναι μονάχα το κλειδί στο οποίο ανήκουν οι συγχορδίες της ακολουθίας πάνω από την οποία παίζει (στις περισσότερες περιπτώσεις, τουλάχιστον). Με αυτή την γνώση και μόνο η διαδικασία είναι η εξής (πολύ χονδρικά):
1. Επιλέγει μία κλίμακα που ταιριάζει στο κλειδί (συνήθως την συνονόματη)
2. Παίζει λίγο-πολύ "ότι του κατέβει" από την κλίμακα χωρίς να πολυνοιάζεται για το ποια συγχορδία ακούγεται την κάθε στιγμή.
Στον jazz αυτοσχεδιασμό, αυτή η πρακτική δεν έχει ιδιαίτερα ικανοποιητικά αποτελέσματα. Αφενός, στην jazz η ακολουθία των συγχορδιών σαν σύνολο σπάνια χαρακτηρίζεται ότι ανήκει σε ένα κλειδί (με την συνήθη έννοια του όρου) και συνεπώς δεν υπάρχει μία κλίμακα που "να κάνει". Αφετέρου, ακόμα και εάν η ακολουθία όντως μπορεί να χαρακτηριστεί ότι ανήκει σε ένα κλειδί (κλίμακα), η εφαρμογή της παραπάνω μεθοδολογίας δεν δίνει "αυθεντικό" jazz αποτέλεσμα. Και αυτό γιατί με αυτή την πρακτική "μαζοποιείς" τις συγχορδίες ενώ στην πραγματικότητα κάθε συγχορδία στην jazz έχει τον χαρακτήρα της που ως jazz σολίστας πρέπει να αναδείξεις. Πολλές φορες θα ακούσεις να λένε οτι αν αφαιρέσεις το backing από έναν αυτοσχεδιασμό ο ακροατής θα πρέπει να είναι σε θέση να καταλάβει τις αλλαγές των συγχορδιών από τους φθόγγους που παίζει ο σολίστας και μόνο, κάτι που δεν απέχει πολύ από την πραγματικότητα.
Επομένως, όταν επιχειρήσεις να κάνεις έναν αυτοσχεδιασμό σε jazz ύφος θα πρέπει να είναι να έχεις πολύ καλή εξοικείωση με το chord progression του κομματιού. Αυτό σημαίνει, εκτός από το να μπορείς να εκτελέσεις τις συγχορδίες και τις αλλαγές τους σχετικά άνετα, να γνωρίζεις:
1. από ποιες νότες αποτελείται η κάθε συγχορδία,
2. την αρμονική λειτουργία της κάθε συγχορδίας εντός της ακολουθίας.
Το 1. είναι απολύτως απαραίτητο και από εκεί που ξεκινάς ως αρχαριος. Γνωρίζοντας τις νότες μιας συγχορδίας, αμέσως γνωρίζεις και τι μπορείς να παίξεις πάνω της το οποίο θα ακουστεί εγγυημένα καλά, που, φυσικά, είναι οι ίδιοι οι φθόγγοι της συγχορδίας (το arpeggio της, δηλαδή). Μία καλή άσκηση για τον αρχάριο είναι να παίζει πάνω από ένα chord progression αποκλειστικά το arpeggio της συγχορδίας που ακούγεται κάθε στιγμή, προσπαθώντας να κάνει την σύνδεση των arpeggios όσο το δυνατόν πιο ομαλή (χωρίς, π.χ., να σταματά η ροή της φράσης για να σκεφτεί το δακτυλισμό του επόμενου arpeggio).
Βέβαια, στην πράξη ο σολίστας δεν αντιμετωπίζει το progression παίζοντας διαδοχικά arpeggio γιατί καταντά γρήγορα βαρετό. Αν κάνεις transcribe ένα σόλο θα δεις ότι είναι στην ουσία μία σειρά διαδοχικών licks (μουσικές ιδέες) που συχνά διαρκούν περισσότερο από μία συγχορδία, περιλαμβάνουν νότες "εκτός" της συγχορδίας της στιγμής (χρωματικές νότες), αλλά με την πλειοψηφία των φθόγγων που ακούγονται να ανήκουν στην συγχορδία της στιγμής. Επίσης θα διαπιστώσεις ότι συνήθως οι φθόγγοι που ανήκουν στην συγχορδία της στιγμής ακούγεται σε κρίσημα χρονικά σημεία, π.χ., όταν μπαίνει μια νέα συγχορδία ο σολίστας ταυτόχρονα παίζει και ένα χαρακτηριστικό φθόγγο της για να κάνει την είσοδο της πιο ισχυρή.
Το 2. είναι για πιο ανεβασμένο επίπεδο και σου δίνει μεγαλύτερη γκάμα από επιλογές, π.χ., στα πλαίσια της ακουλουθίας G7->Cmaj7 να παίξεις τα arpeggios Ab7b5->Cmaj9, όπου το Ab7 arpeggio δεν έχει (φαινομενικά) σχέση με την συγχορδία G7. Δεν θα μπω σε περισσότερες λεπτομέρειες γιατί ηδη το κούρασα.
Υπάρχουν πολλά βιβλία-μέθοδοι για jazz που θα σε βοηθήσουν πολύ. Σημείωσε όμως ότι το αντικείμενο είναι πολύ βαθύ και θεωρώ ότι η μόνη πιθανότητα να τα καταφέρει κάποιος είναι να του αρέσει πραγματικά η jazz (με την έννοια να ακούει jazz πολλές ώρες). Βέβαια, αν δεν ισχύει το τελευταίο, και μόνο η ενασχόλησή σου θα σε βελτιώσει γενικά ως μουσικό.
Καλή συνέχεια!
