Από καιρό είχα αυτή την ιδέα, την παράθεση δηλαδή 5 αγαπημένων concept album του rock/metal, κυρίως για λόγους ανταλλαγής απόψεων αλλά επίσης και για να μάθουμε, ο ένας από τον άλλο, concept διαμάντια τα οποία έχουμε, κατά λάθος αγνοήσει.. Τα concept album αποτελούσαν πάντοτε πόλο έλξης για τους μουσικόφιλους και ιδιαίτερα η ιδέα της προσμονής μιας νέας concept κυκλοφορίας (η οποία γινόταν γνωστή είτε από τα περιοδικά της εποχής, είτε από word of mouth) ήταν από μόνο του κάτι το τελετουργικό.. Φυσικά τεράστιοι concept δίσκοι είχαν γραφτεί και στο παρελθόν οπότε αργά ή γρήγορα, κάποτε κάποιος "έπεφτε" πάνω τους και μέσω κουβέντας στη παρέα, ανακαλύπταμε πραγματικά έργα τέχνης.. Κατά τη γνώμη μου, ο λόγος για τον οποίο ένα concept album υπερέχει από ένα κοινό album είναι διότι σε ωθεί στο να ασχοληθείς με τους στίχους του, κατάτι περισσότερο από την απλή ανάγνωση τους στο booklet του CD.. Πλέον, με την έλλευση των mp3, αυτή η μαγεία έχει χαθεί, αλλά ποτέ δεν είναι αργά να ξαναβγάλουμε από το κουτάκι το βιβλιαράκι του CD και να αφεθούμε στην αφήγηση της ιστορίας.. Η σειρά των albums είναι απλά τυχαία, γιατί μερικά πράγματα απλά δεν ταξινομούνται.. Πάμε λοιπόν:
1. Queensryche - Operation Mindcrime (1988)
Ότι και να πει κανείς για αυτό τον δίσκο, δεν θα μπορέσει να τον περιγράψει ποτέ από όλες του τις εκφάνσεις.. Μουσικά ο δίσκος ακροβατεί στο power και στο progressive με απίστευτες μελωδίες, solo και riff καθώς επίσης και με απίστευτα φωνητικά από ένα από τους καλύτερους ίσως τραγουδιστές του metal, Geoff Tate.. Μάλιστα το πόσο πάθος έβαλε στα φωνητικά ο Tate φαίνεται και από τη φήμη (;
ότι μετά την ηχογράφηση των φωνητικών, θέλησε να εισαχθεί σε ψυχιατρείο για να καταπολεμήσει τους εσωτερικούς φόβους που του δημιούργησε το θέμα του concept.. Λοιπόν, η ιστορία, με λίγα λόγια αφηγείται τη ζωή ενός νέου ανθρώπου ο οποίος ψάχνει εναγωνίως ένα τρόπο να καταπολεμήσει το σύστημα της αμερικάνικης lifestyle υποκουλτούρας και του νεοπλουτισμού που ολοένα και μεγαλώνει.. Έτσι βρίσκει σε μια μυστική οργάνωση με τον ομώνυμο τίτλο τη προσωπική του διαφυγή.. Στην αρχή ο ήρωας αναλαμβάνει με σχετική προθυμία την εκτέλεση μερικών ανθρώπινων στόχων που του επιδεικνύονται από έναν μυστήριο εντολοδόχο, τον Dr. X, αλλά μετά από μερικές δολοφονίες, αρχίζει να αναθεωρεί.. Η οργάνωση λοιπόν φροντίζει να κάμψει αυτές του τις συστολές με το να το φέρει σε (ερωτική) επαφή με μία πρώην μοναχή (Sister Mary) καθώς επίσης και με το να τον προμηθεύει με γεναίες ποσότητες ενέσιμων ναρκωτικών.. Προς το τέλος της ιστορίας, ο Dr. X θα ζητήσει από τον ήρωα να σκοτώσει την Mary (το τραγούδι που περιγράφει αυτή τη τροπή, Suite Sister Mary, είναι ίσως ένα από τα πιο συναισθηματικά φορτισμένα τραγούδια που έχω ακούσει), αλλά εκείνος εν τέλει θα παρακούσει.. Ενώ πηγαίνει αποφασισμένος να αναγγείλει στον Dr. X την απόφαση του να εγκαταλείψει την οργάνωση μαζί με την Mary, ο Dr. X του υπενθυμίζει ότι μόνον εκείνος μπορεί να του βρίσκει τη δόση του και ο ήρωας πέφτει σε μελαγχολία.. Γυρνώντας σπίτι αντικρύζει τη Mary νεκρή και τρελαίνεται.. Η αστυνομία τον συλλαμβάνει για το φόνο που ποτέ δεν έκανε όπου και εισάγεται σε ψυχιατρείο.. Μια μέρα ξυπνάει νηφάλιος πλέον και αρχίζει να θυμάται το παρελθόν.. Ο δίσκος τελειώνει με αυτό το πελώριο
I remember now το οποίο σε ωθεί αυτόματα να ξαναπαίξεις το δίσκο από την αρχή.. Πραγματικά άρτια δοσμένη ιστορία με εκπληκτικές σκηνές και κομμάτια.. Πρόσφατα οι Queensryche (από καιρό χωρίς τον DeGarmo), κυκλοφόρησαν το Operation Mindcrime II, το οποίο δεν μπορεί ούτε καν να κοιτάξει στα μάτια τον προκάτοχο του.. Κρίμα..
2. Pink Floyd - The Wall (1979)
Για τους Pink Floyd, τα λόγια είναι περιττά.. Δημιούργησαν ίσως τη μουσική όπως την αντιλαμβανόμαστε σήμερα, κυκλοφόρησαν δεκάδες διαφορετικούς δίσκους-διαμάντια, χρησιμοποιήσαν όσο λίγοι τη τεχνολογία της εποχής για να δημιουργήσουν εφφέ που ακόμα και σήμερα θεωρούνται αξεπέραστα ενώ στα τελευταία έτη της καριέρας τους, οι Pink Floyd προσέφεραν απλόχερα ένα οπτικό-ηχητικό σύμπαν στις συναυλίες τους.. Το The Wall ήταν ένας από τους αρκετούς concept δίσκους των Pink Floyd, ο οποίος όμως διαφέρει από τους υπόλοιπους στο ότι δεν συνδέει απλά μια βασική έννοια (όπως στο Animals) αλλά διηγείται μια ιστορία μέσα από τη μάτια ενός αντι-ήρωα, του Pink.. Στα πρώτα κομμάτια, ο Pink μεγαλώνει, έπειτα αντιμετωπίζει τα προβλήματα της εφηβείας, συνεχίζει με τις οικογενειακές δεσμεύσεις, γενικά ζει τη ζωή του όπως εκείνος πιστεύει ότι πρέπει να κάνει και στο τέλος δικάζεται από την κοινή γνώμη με την κατηγορία της παραβατικότητας και της ανάρμοστης συμπεριφοράς με βάση τα αρχέτυπα του μέσου ανθρώπου.. O Pink εμφανίζεται στο δίσκο ως αντικομφορμιστής, παρανοϊκός, μανιοκαταθλιπτικός, με λίγα λόγια διαφορετικός.. Οι ιαχές
We don't need no education είναι ίσως γνωστές στους περισσότερους ανθρώπους (ροκάδες ή μη) αλλά προσωπικά πιστεύω ότι η συγκεκριμένη τριλογία επισκιάζεται από κομμάτια ύμνους όπως το One of my turns, Hey You, Vera, Confortably numb, In the flesh και πολλά άλλα.. Τα δαιμονισμένα φωνητικά του Waters, η απίστευτη κιθάρα του Gilmour, η ορχήστρα του μακαρίτη πλέον, Michael Kamen, είναι λίγα από τα συστατικά που συνθέτουν αυτό τον πολυποίκιλο δίσκο.. Σίγουρα το The Wall δεν ενδείκνυται για διαμόρφωση γνώμης από τα πρώτα ακούσματα, αλλά σιγά-σιγά και ο πιο δύσπιστος καταλαβαίνει ότι κομμάτια όπως το Mother και το Waiting for the Worms δεν είναι απλές μελωδιούλες και χαζά κομματάκια, αλλά πραγματικά διαμάντια.. Όποιος δεν έχει ακούσει το The Wall ακόμα, επιτρέψτε μου να πω ότι χάνει ένα 10% της μουσικής που έχει γραφτεί, οπότε χαρίστε το στον εαυτό σας και δεν θα χάσετε..
3. Dream Theater - Scenes from a Memory (1999)
Γύρω στο 1999 είχαν κυκλοφορήσει κάποιες τρελές φήμες που ανέφεραν λίγο-πολύ ότι οι Dream Theater θα έγραφαν το πολυαναμενόμενο κομμάτι Metropolis Part 2 και θα το κυκλοφορούσαν σε μορφή EP, όπως το Change of Seasons (μάλιστα σε μια κοινή συνέντευξη Portnoy-Petrucci στο ελληνικό Metal Hammer, o Portnoy αναφέρει ότι "
το γράψαμε και σε μερικά σημεία δυσκολευόμαστε ακόμα και οι ίδιοι να ανταπεξέλθουμε τεχνικά".. To Metropolis αποτελεί, μαζί με το Pull me Under, τα 2 κομμάτια που έφεραν στο προσκύνιο αυτή την τεράστια μπάντα.. Η πολυσχιδής δομή του, οι φρενήρεις αλλαγές του, οι εκπληκτικά δουλεμένες δισολίες κιθάρα-πλήκτρα του Metropolis αποτελούν ακόμα και τώρα ορόσημο για το πως πρέπει να παίζεται το prog metal.. Εκείνη λοιπόν την εποχή, ο μουσικός τύπος και το ραδιόφωνο (δεν υπήρχε Χάκος στο Mad τότε) άφηναν να διαρρεύσει ότι το συγκρότημα θα ηχογραφούσε (σαν ένα EP) ένα κομμάτι συνέχεια του Metropolis Part 1.. Αντί γι'αυτό, οι Dream Theater έφτιαξαν ένα ολόκληρο concept album πάνω σε αυτό το κομμάτι.. Η ιστορία του Metropolis Part 2 βασίζεται στην έννοια της ύπνωσης.. Ο ήρωας, επισκέπτεται ένα υπνοθεραπευτή διότι τις τελευταίες μέρες βλέπει κάποια παράξενα και επαναλαμβανόμενα όνειρα με θέμα μια κοπέλα σε ένα παλιό σπίτι.. Με τη βοήθεια του υπνοθεραπευτή, της ύπνωσης και του αρχείου των εφημερίδων της πόλης του, μαθαίνει ότι πριν πολλά χρόνια έλαβε χώρα ένας φόνος με θύμα την κοπέλα που έβλεπε στο όνειρο του.. Η κοπέλα αποδεικνύεται ότι ήταν η μετενσάρκωση της προηγούμενης ζωής του ήρωα, η οποία τηρούσε κρυφό δεσμό με τον αδερφό του "νόμιμου" αγοριού της.. Ο "νόμιμος" λοιπόν φίλος της, μαθαίνει ότι εκείνη τον απατάει με τον αδερφό του και προβαίνει στη δολοφονία του παράνομου ζευγαριού, σκοτώνοντας λίγο πολύ τη μνηστή του και τον αδερφό του σε μια πράξη τρέλας, μίσους και πάθους.. Στο τέλος, και αφού ο ήρωας έχει διελευκάνει το μυστήριο των ονείρων του, συμβαίνει κάτι το πολύ αναπάντεχο το οποίο σας αφήνω να το ανακαλύψετε μόνοι σας.. Η ιστορία κυλάει ομαλότατα, η μουσική είναι ένα ποίημα, ο Rudess στο πρώτο και ίσως καλύτερο δίσκο του με τους DT, ο Petrucci αναγεννημένος και ο LaBrie ακόμα σε πολύ καλή απόδοση.. Ο δίσκος κρύβει πολύ λυρισμό μέσα του παίζοντας με την εναλλαγή των συναισθημάτων με περισσή μαεστρία.. Ίσως από τα καλύτερα album των DT..
4. Blind Guardian - Nightfall in Middle Earth (1998)
Προσωπικά μεγάλωσα με τους Blind Guardian και το συγκεκριμένο συγκρότημα κατέχει σημαντική θέση στις παιδικές μου αναμνήσεις.. Εν τούτοις, τους είχα αγαπήσει επειδή έπαιζαν αυτό το παλιομοδίτικο (με την καλή έννοια) γερμανικό power metal που όλοι είχαμε αγαπήσει.. Τα πρώτα σημάδια είχαν φανεί στο Tales from the Twilight World και στο Somewhere Far Beyond, αλλά τίποτε δεν προμήνυε αυτό το απίστευτο πόνημα που ακούει στο όνομα Nightfall in Middle Earth.. Οι Guardian σε αυτό το δίσκο, πραγματικά μοιάζουν με χαρακτήρες παιχνιδιού οι οποίοι μόλις έχουν μαζέψει ένα power-up και έχουν αποκτήσει δεκαπλάσιες δυνατότητες και δυνάμεις.. Απίστευτο παίξιμο από όλους, φωνητικά για σεμινάριο από τον Kursch (πραγματικά απίστευτη μεταβολή), ονειρικά solo ουσίας και τεχνικής από τον Olbrich και drums-ανεμοστρόβιλος από τον Stauch.. Και concept να μην ήτανε ο συγκεκριμένος δίσκος, θα συγκαταλεγόταν σίγουρα μέσα στους καλύτερους του metal, αλλά έλα που είναι κιόλας! Η μπάντα καταφέρνει να φτιάξει ένα δίσκο με το βασικό σκελετό του Silmarillion του Tolkien δανειζόμενη τα βασικότερα σημεία τους ιστορίας των πετραδιών του Feanor.. Οι δυναμικές των κομματιών ταιριάζουν απόλυτα με το εκάστοτε στιχουργικό θέμα και πραγματικά ακόμα και σήμερα όταν ακούω το διάλογο που ανοίγει το δίσκο μεταξύ Morgoth και Sauron ανατριχιάζω.. Τι να πρωτοθυμηθεί κανείς; Nightfall, Blood Tears, Mirror Mirror, Noldor, When Sorrow Sang; Ακόμα και το βήχα μου να μου είχαν επιτρέψει να ηχογραφούσα στο δίσκο αυτό θα ήμουν απίστευτα υπερήφανος!! Η έμπνευση χτύπησε κόκκινο τους Blind Guardian και τα 65 λεπτά που διαρκεί ο δίσκος μοιάζουν πολύ λίγα για να περικλύσουν αυτό το μεγαλείο.. Αν ακούσει κάποιος αυτό τον δίσκο και δεν του έρθει αυτόματα η επιθυμία να σηκώσει τη γροθιά του στον αέρα, συγνώμμη αλλά θέλω να τον γνωρίσω.. Μιλάμε για ένα δίσκο όπου κάνει το Into Glory Ride να τρέχει να κρυφτεί.. Μην αφήσετε αυτό το δίσκο να σας ξεφύγει.. Στο στρατό γνώρισα ένα τύπο, ο οποίος άκουγε κατά βάση ambient αλλά ήξερε απ'έξω όλους τους στίχους του Nightfall.. Αν δεν σας λέει κάτι αυτό, τότε σίγουρα θα σας λένε τα ονόματα Bling Guardian και Tolkien, 2 σε 1..
5. Jag Panzer - Thane to the Throne (2000)
Το συγκρότημα Jag Panzer συνδέθηκε με τον δίσκο Ample of Destruction και όχι άδικα.. Ο συγκεκριμένος δίσκος αποτέλεσε το ελπιδοφόρο ντεμπούτο ενός συγκροτήματος που έμοιαζε να έχει τις ικανότητες αλλά και τη διάθεση να παίξει power με τσαμπουκά και ορμή.. Η συνέχεια βέβαια δεν ήταν ανάλογη του ντεμπούντου των Panzer.. Η μπάντα ταλανίστηκε από τις πολλές εσωτερικές έριδές της και έτσι η έλλειψη "ρυθμού" δεν της επέτρεψε να βγάλει περισσότερους δίσκους.. Εν πάσει περιπτώσει, βρισκόμαστε στο 2000.. Ο Joey Tuffola, ένας μάγος της εξάχορδης θεάς που όταν τον ακούς σκέφτεσαι να τα παρατήσεις, αποχωρεί από το συγκρότημα αφήνοντας ένα δυσαναπλήρωτο κενό.. Ή μήπως όχι; Ένας νεαρός και άσημος κιθαρίστας με το όνομα Chris Broderick αναλαμβάνει να βγάλει τα κάστανα από τη φωτιά και όλοι όσοι άκουσαν για πρώτη φορά το δίσκο, η πρώτη τους σκέψη ήταν μήπως ο Tuffola ηχογράφησε στο album λίγο πριν αποχωρήσει.. Όμως όχι.. Ο Broderick έδειξε το πόσο καλός κιθαρίστας είναι και οι Jag Panzer βρήκαν ανέλπιστα έναν αξιότατο αντικαταστάτη του Tuffola.. Πέραν της πολύ καλής δουλειάς στις lead κιθάρες, ο δίσκος είναι ανέλπιστα καλός.. Πορωτικά riffs, για τα solo τα είπαμε, πολύ συναίσθημα και Τέραστια φωνητικά (με Τ) από τον Harry Conklin, ο οποίος είναι ένας από τους πιο αδικημένους τραγουδιστές του metal, άξιος να σταθεί δίπλα σε ονόματα όπως Rob Halford, Bruce Dickinson, Geoff Tate κλπ. (ακούστε και τις δουλειές του με τους Titan Force).. Στιχουργικά, οι Jag Panzer καταπιάνονται με το θεατρικό έργο του Shakespeare "Macbeth", όπου παρακολουθούμε την ιστορία του στρατηγού Macbeth ο οποίος τυφλωμένος από το κυνήγι της δόξας και τις προτροπές της γυναίκας του, καταστρώνει σχέδιο εξόντωσης του βασιλιά της Σκωτίας Duncan, με σκοπό να ανέβει ο ίδιος στο θρόνο.. Έχουν γραφτεί πάρα πολλές πραματείες για το συγκεκριμένο έργο και τα κίνητρα του Macbeth, επομένως δεν έχει νόημα να αναλύσω εδώ τους χαρακτήρες.. Αυτό όμως που θέλω να πω είναι ότι λίγοι δίσκοι καταφέρνουν να συνδυάσουν καθηλωτικό σενάριο, εντυπωσιακή μουσική, βιρτουόζικο παίξιμο και επική ατμόσφαιρα μέσα σε μόνο 17 τραγούδια.. Το τελείωμα του δίσκου, το Tragedy of Macbeth, είναι ίσως ένα από τα εντυπωσιακότερα τραγούδια που έχω ακούσει (ακούστε το
εδώ δυναμώνοντας την ένταση) τόσο σε εναλλαγές συναισθημάτων όσο και σε ενορχήστρωση, και ένα από τα πολύ λίγα κομμάτια που έχω ακούσει πάνω από 10 φορές back-to-back.. Τα τραγούδια είναι ένα-και-ένα θα λέγαμε και ο δίσκος ακούγεται πολύ ευχάριστα.. Κρίμα που μετά το Thane to the Throne, οι επόμενοι δίσκοι των Panzer ήταν μέτριοι.. Δεν πειράζει όμως.. Μόνο το Thane φτάνει να τους κατατάξει στα σημαντικά συγκροτήματα του metal..
