Ερμηνεία ποίησης Νίκου Καββαδία

[Τζουράς]

Φίλε stathispap θα απαντήσω και στα 2 σχόλια σου.

Στο θέμα της παράληψης στροφών ή απόφαση δεν είναι πάντα του συνθέτη αλλά αρκετές φορές παίζει ρόλο και οι ίδιες οι εταιρίες οι οποίες προτιμούν τις διάρκειες των τραγουδιών τυποποιημένες στα 3.5 με 4.5 λεπτά. Αλλά μερικές φορές αν η απόφαση είναι του συνθέτη, μπορεί να μην είναι κα λανθασμένη για τον εξής λόγο: Η μελοποίηση ποίηση προυποθέτει συνήθως την παράληψη του "Ρεφραίν" γιατί συνήθως τα ποιήματα δεν έχουν Ρεφραίν αφου δεν γράφτηκαν με σκοπό την μελοποίηση. Έτσι μερικές φορές ο συνθέτης χρησιμοποιεί όλες τις στροφές σαν στροφές και μόνο χωρίς Ρεφραίν. Κλασσικό παράδειγμα ο Μικρούτσικος και ο Καββαδίας. Κοίταξε στον "Σταυρό του Νότου" και πες μου πόσα τραγούδια έχουν Ρεφραίν.

Αν μελοποιούσε ο Μικρούτσικος όλες τις στροφές της "Θεσσαλονίκης", το τραγούδι μπορεί να έχανε από την ομορφιά του. Κι αυτό γιατί, εκεί όταν ακούω την ίδια μελωδία 4 φορές, μπορεί να μην γουστάρω να την ακούσω ακόμα δύο. Μην με παρεξηγείς. Η "Θεσσαλονίκη" είναι απ' τα αγαπημένα μου τραγούδια.

Και ακόμα 4 στροφές που μελοποίησε ο Μικρούστικος, μπορεί να ήταν πολλές. Γιατί όταν δεν έχει Ρεφραίν, ο μόνος τρόπος που μπορεί κανείς να κάνει τις στροφές να διαφέρουν είναι μέσω ενορχήστρωσης (αυτή είναι κουβέντα του ίδιου του Μικρούτσικου). Σε αυτόν τον τομέα ο Μικρούτσικος είναι ευτυχώς ΑΡΙΣΤΟΣ και έτσι και σε τραγούδια με περισσότερες στροφές, καταφέρνει να συντηρεί το ενδιαφέρον.

Όσο για το θέμα της παραποίσης της στίξης, εδώ έχεις απόλυτο δίκαιο. Δεν έχω υπόψιν μου τις περιπτώσεις που αναφέρεις, αλλά όπου γίνεται τέτοια παραποίήση είναι κατα το ελάχιστον κακόηχη, και στην χειρότερη περίπτωση μπορεί να αλλιώσει και το νόημα. Είναι δύσκολη υπόθεση η μελοποίηση και δεν είναι τυχαίο ότι είναι λίγοι οι "καλοί" συνθέτες. Για μένα ο καλύτερος σε θέμα στίξης είναι ο Θεοδωράκης. Ο οποίος όχι μόνο δεν παραποιεί στην στίξη, αλλά την μεγενθύνη έχοντας στην ως κατευθηντήρια για τον ρυθμό και το μέτρο. Για αυτό και στην μουσική του θα βρει κανείς πολλά τραγούδια με συχνές αλλαγές μέτρου και ρυθμού. (Χαρακτηριστικά είναι τα ζεϊμπέκικα του που εκτός από 9/8 ξεφεύγουν σε 11/8, 10/8, 8/8 και μερικές φορές ακόμα και σε 7/8)

Ωραία τα θέματα που έθιξες. Αν διάβασες μέχρι εδώ κάτω πάει να πει ότι είσαι "βαθιά" στο θέμα...  ;D

[stathispap]

Χμμμ... Δεν το είχα σκεφτει ετσι... Ισως να εχεις δικιο.. Οπως και να το κανουμε ομως, επειδη ειμαι και λιγο ελιτιστης κατα καποιον τροπο, πιστευω πως η ποιηση δεν ειναι για ολους, ποσο μαλλον η μελοποιηση της ποιησης... Ενα αυτι λοιπον που πραγματικα ξερει να εκτιμαει δεν νομιζω να κουραστει ακουγοντας 2-3 ή και 4 φορες παραπανω τη μελωδια... Επισης ειναι και το αλλο: Αν ησουν απο την πλευρα του ποιητη και εβλεπες ενα απο τα αριστουργηματα σου να κοβεται στη μεση πως θα ενιωθες? Αλλωστε ο μοναδικος ανθρωπος που μπορει να ξερει πολυτα τα βαθυτερα νοηματα ενος ποιηματος ειναι ο ιδιος ο ποιητης (αν και αυτο οχι παντα... Δηλαδη π.χ. ο υπερρεαλιστης Ανδρεας Εμπειρίκος ηξερε παντα τα νοηματα των ποιηματων του? ΠΡΟΣΟΧΗ: Δεν αμφισβητω σε καμμια περιπτωση την ποιητικη δυναμη του Εμπειρικου... Ισα ισα ειναι ενας απο τους αγαπημενους μου...) Ισως λοιπον στις 2 στροφες που παραλειπει ο συνθετης να κρυβεται το μεγαλυτερο μερος της ψυχης που καταθετει ο ποιητης (αν μπορουμε φυσικα να βαλουμε ποσοτικο μετρο στην ψυχη και στα συναισθηματα - καταλαβαινεις τι θελω να πω...)

Παντως εχεις απολυτο δικιο στο ζητημα των εταιρειων... Οντως αυτες ειναι που καταστρεφουν ενα αριστουργημα μονο και μονο για να το προσαρμοσουν στους οικονομιστικους κανονες τους...

Επιτρεψε μου και μια διορθωση, σχετικα με τον Θεοδωρακη: Να σου θυμισω το "Περιγιαλι το κρυφο" και τις τεραστιες διαμαχες που ξεσπασαν μεταξυ φιλολογων, μουσικων, κριτικων και εχω την εντυπωση πως και ο ιδιος ο ποιητης Σεφερης ειχε αντιδρασει:

Ετσι:

...Με τι καρδιά, με τι πνοή, τι πόθους και τι πάθος
Πήραμε τη ζωή μας λάθος, κι αλλάξαμε ζωή  

Ή μηπως ετσι:

...Με τι καρδιά, με τι πνοή, τι πόθους και τι πάθος
Πήραμε τη ζωή μας, λάθος, κι αλλάξαμε ζωή  

Ενα μικρο κομμα αναμεσα στο "μας" και στο "λαθος" ειναι ικανο να αλλαξει ολοκληρωτικα ολο το νοημα του ποιηματος...

Κα τα τα αλλα δεν αμφισβητω τον Θεοδωρακη, τουλαχιστον οχι για τη μουσικη του  

[Τζουράς]

Για το "Γράμμα σ' ένα ποιητή" θα ήθελα να μάθω περισσότερα αν ξέρει κανείς. Μας έγραψε αρκετά χρήσιμα ο pan-pan πιο πάνω, αλλά εγώ ως εντελώς αγράμματος δεν ξερω καν ποιος ειναι ο Εμμανουήλ Καίσαρας.

Ας με διαφωτίσει κάποιος που ξέρει κάτι παραπάνω

[pan-pan]

     Φιλε Τζουρα, ο Καισαρας Εμμανουηλ ηταν ενας ποιητης απο την Θεσσαλονικη. Δεν γνωριζω αν ο Καββαδιας ειχε καποια  σχεση μαζι του. Αυτο που παντως τους συνδεει ειναι ο στιχος του Καισαρα  "Φαίνεται πια πως τίποτα – τίποτα δεν
μας σώζει", στον οποιο και "απανταει" ο Καββαδιας.
     Εχω (νομιζω), καποια συλλογη του Καισαρα αλλα επειδη βρισκομαι σε μετακομιση ειναι δυσκολο να ψαξω .Ισως να βρεις κατι σε καποιο βιβλιοπωλειο αν θελεις περισσοτερες πληροφοριες.

[Απόλλων]

Ο pan-pan έχει απόλυτο δίκιο.  Ίσως θα έπρεπε να έχει γίνει νωρίτερα η σχετική διευκρίνιση, αλλά εγώ υπέθεσα (εσφαλμένα) ότι είναι γνωστά αυτά τα στοιχεία...

[Anemos]

Gia to tragoudi esmeralda
---------------------------------------
O kavvadias mesa apo thn aristh texnikh tou xrhsimopoiei eikones pou ezhse(h fantasthke?) sta taxidia tou ws nautikos kai mesa  apo auta parousiazei poluploka ka ivatheia nohmata.

Epi tou prokeimenou tragoudiou

Kata thn apopsh mou panta milaei gia thn istoria mias gynaikas
th zwh ths pou eixe ta xarakthristika ths Femme Fatale ( moiraios xarakthras, tragikos)

apo ta apospasmata vlepoume oti eprokeito gia mia gynaika pou eixe th dynamh na xeiragwgei tous antres me ta thelghtra ths

"olonyxtis ton potises me to krasi tou mida
k o faros ton elyknize me treis analampes.."

"apa sto glykoxarama se filhse o pnigmenos
ki otan xypnhseis me diplh kampana tha pnigeis
sto kathe xadi k enas kompos feugei matwmenos
apo to shmadi ths palia kinezikhs plhghs"

xarakthristikes eikones autou pou eipa
pou fanerwnoun omws k pono ths gynaikas (sto kathe xadi k enas kompos feugei matwmenos)

k sunexizei

"grafei h propela feugontas xopisw se prodinw
k o grylos to xanasfyraei striga tou timoniou
mh feugeis pes mou to pnixes mia nuxta sto londino
h sta vrwmiarika nera kapoiou allou limaniou"

edw exome to drama me to fono tou paidiou ths gynaikas afou prodwthike prwta
k emeine monh(mh xexnoume thn katastash ta xronia ekeina)

to ekplhktiko auto poihma katalhgei me to thanato ths gynaikas pou fainetai kathara apo ta parakatw

"xypnan oi nautes tou vythou risalto na varesoun
k ape na sou xtenisoune gia panta ta mallia
troxise ekeina ta spathia tou logou pou maresoun
k xanagyrna me tis fwkies pera sth sphlia"

xypnoun oi nekroi gia na thn paroun ston katw kosmo afou thn etoimazoun prwta

kai kleinei me thn ekplhkthkoterh eikona se tragoudi...

"Treis meres ftiaxnan ta karfia k treis pou se karfwnan
k esu me tis palames sou peismatika kleistes
sternh fora k anwfela xorkizeis ton tyfwna
pou mas travae igia th steria me tous nauagistes"

h gynaika prospathise na xefygei ths moiras ths alla den ta katafere oso k an prospathise k gi auto upemeine ta vasanhstiria tou xristou...

kala na pernate

[darthvader8119]

Πολυ καλες μελωποιησεις ποιηματων του Καββαδια εχουν κανει οι Ξεμπαρκοι...καποια ατομα που ηταν ναυτικοι και νοιωθουν τους στιχους καπως αλλοιως!!!

ο Καββαδιας μιλουσε πολυ με τις εικονες...
"σαλταρει ο γλαρος το δελφινι να στραβωσει.."
απιστευτη εικονα....

παντως ο Μικρουτσικος αφησε την υπογραφη του στις μελωποιησεις του Σταυρου του Νοτου...οποτε οταν διαβαζω καποιο απο αυτα τα ποιηματα ειναι σα να το τραγουδαω....
ισως και ο καπεταν Νικος να σιγοτραγουδουσε μελωδιες οταν τα εγραφε!!!

[pinelopi]

Ο Καββαδίας είναι ένας ποιητής που μου αρέσει αλλά λόγω των θεμάτων του είναι δύσκολο να μου είναι απόλυτα κατανοητός. Δεν εννοώ ότι αφορά περιγραφές συναισθημάτων τόσο, όσο ταξιδιωτικές θαλασσινές του εμπειρίες. Σχετικά με τις μελοποιήσεις δεν μπορώ να έχω γνώμη παρά μόνο σαν ακροάτρια απλή απο την στιγμή που δεν διαθέτω καμία απολύτως μουσική γνώση. Οι μελοποιήσεις του Μικρούτσικου και του Ζερβουδάκη μου αρέσουν πολύ. Πιστεύω ότι έχουν αυτή την ένταση που βγάζουν τα ποιήματα του Καββαδία.
Αγαπώ την ποίηση πολύ και θα ήθελα μέσα απο δω να γνωρίσω τις δικές σας ποιητικές προτιμήσεις.
Οι ποιητές που με συγκλονίζουν είναι Κ. Καβάφης και Τάσος Λειβαδίτης.......

[Anemos]

Leivadiths to pswmi mou

meta apo Karywtakh k Baudelaire asfalws

[Ο Γενίτσαρος cmaj7]

παντως ο Μικρουτσικος αφησε την υπογραφη του στις μελωποιησεις του Σταυρου του Νοτου...οποτε οταν διαβαζω καποιο απο αυτα τα ποιηματα ειναι σα να το τραγουδαω....
ισως και ο καπεταν Νικος να σιγοτραγουδουσε μελωδιες οταν τα εγραφε!!!

Μπράβο ρε γάβρε συμφωνω απόλυτα
Ό,τι και ο Μίκης στο Άξιον Εστί

[Johnie Darko]

Γιε μενα το ομορφοτερο χαρακτηριστικο της ποιησης και των στιχων γενικοτερα, ειναι οτι μπορει ο καθενας να δωσει την δικη του ερμηνεια σε ενα ποιημα/στιχο κτλ, αναλογα με τα βιωματα του, την ψυχολογικη του διαθεση κτλ...
Στην πραγματικοτητα αν και πολλες φορες με τρωει η περιεργεια να μαθω τι ακριβως "ηθελε να πει ο ποιητης", προτιμω να μην ξερω...
Προτιμω να βγαζω καθαρα προσωπικα νοηματα για καθε τι, που μπορει να ειναι και εντελως ασχετα με αυτα που ηθελε να βγαλει ο ποιητης...
Με αυτον τον τροπο κατα καποιον τροπο γινεται το ποιημα "δικο μου" και εντελως προσωπικο...
Και βεβαια υπαρχουν και ποιηματα που ακομα και αν δεν βγαζεις κανενα απολυτως νοημα, ειναι υπεροχα, απλα γιατι αυτη ειναι η ομορφια της ποιησης... Οι ιδιες οι λεξεις ακομα και αν δεν σου λενε κατι σαν νοημα , μπορουν να σε ταξιδεψουν... Αυτη ειναι και η υψιστη ομορφια των τεχνων γενικοτερα... Και ειδικα βεβαια της μουσικης,ποιησης,ζωγραφικης...
Οσο για τον Καββαδια οτι και να πει κανεις ειναι λιγο... Πολυ λιγο...

[Σ.απ.φώΣ]

κάπου σε ένα βιβλίο για τον καββαδία διάβασα ένα απόσπασμα που αναφερόταν στη "φάτα μοργκάνα". είναι λέει ένα φαινόμενο που παρουσιάζεται στα στενά της σικελίας όπου γυναίκες σαν οπτασίες λικνίζονται και χορεύουν... ο ίδιος ο ποιητής γράφει πως είδε αυτό το πράγμα...
κάπου αλλού διάβασα ότι το ποίημα το έγραψε για μια κοπέλλα 20 χρόνια πιο μικρή του... ξέρει κανείς τίποτα;

"θα μεταλάβω με νερό θαλασσινό,
στάλα τη στάλα συναγμένο απ' το κορμί σου..."

[leonidassw]

Μπράβο παιδιά για την πρωτοβουλία!

Επειδή προσπαθώ εδώ και μερικά χρόνια να 'αποκρυπτογραφήσω' τον Καββαδία, ορισμένες πληροφορίες στα γρήγορα:

Για το στιχο με το Μοντιλιανι:
Ο Μοντιλιανι ειχε τα τελευταια χρονια της ζωης του συναψει σχεση με μια 19χρονη κοπελα. Μαλιστα την αφησε εγκυο και οταν πεθανε ο Μοντιλιανι, η ιδια αυτοκτονησε. Λεγεται επισης οτι ηταν τυφλη.

Για την Εσμεραλδα, που ειναι και το αγαπημενο μου:
Διαβαστε το Εσμεραλδα Αγαπη μου και θα σας λυσει καποιες αποριες.

http://users.uoa.gr/~nektar/arts/tributes/nikos_kabbadias/anafores_filippoy_esmeralda.htm

[Anastasia92]

''Ξέχασες κείνο το σκοπό που λέγανε οι Χιλιάνοι

-Άγιε Νικόλα φύλαγε κι Άγια Θαλασσινή.-

Τυφλό κορίτσι σ' οδηγάει , παιδί του Modigliani,

που τ' αγαπούσε ο δόκιμος κι οι δυο Μαρμαρινοί'

Τυφλο κοριτσι :ενα αισθημα τρελλας η εντονης νοσταλγιας η διαθεση φυγης που εχει καταλαβει το προσωπο του ποιηματος και το οδηγει σε αγνωστα μονοπατια του μυαλου(εξ ου και η προσευχη στο δευτερο στιχο).
Παιδι του Μοντιλιανι:Το κυριο χαρακτηριστικο της ζωγραφικης του Μοντιλιανι ειναι η θλιψη που χαρακτηριζει τις μακροστενες φιγουρες του και ενα σκοτεινο συναισθημα που βγαινει απο το παραξενο βλεμμα τους.

Που τ' αγαπούσε ο δόκιμος κι οι δυο Μαρμαρινοί:Πιθανον καποιοι  που ειχε γνωρισει ο ανθρωπος αυτος στα ταξιδια του και οι οποιοι κουβαλουσαν μεσα τους τα ιδια συναισθηματα με αυτον ,οδηγημενοι απο το ιδιο εντονο 'μικροβιο ψυχης''         που εκανε το μυαλο τους να ''φευγει'' απο εκει που επρεπε να ειναι.

Ξαναθυμηθηκα αυτο το ωραιο ποιημα χαρη στο link που εβαλε ο Απολλων.
Συμφωνω με το Θοδωρη οτι η ποιηση (αλλα και ολες οι τεχνες) ειναι πολλαπλα ερμηνευομενες .

Συμφωνω απολυτα