Το καπάκι αποτελείται από δυο κομμάτια ξύλου ενωμένα ακριβώς στο κέντρο,
εκτός λοιπόν αυτής της αδιόρατης γραμμής που αποτελεί μάλιστα τον άξονα συμμετρίας του οργάνου μας, καμιά άλλη γραμμή που να υποδεικνύει ασυνέχεια δεν είναι δικαιολογημένη.
Μηχανικά Ελαττώματα: Συχνά κάτω από τον καβαλάρη παρατηρείται μια υποχώρηση του καπακιού εξαιτίας της χρόνια πίεσης των χορδών μια τέτοια αλλοίωση εμφανίζεται πιο έντονα στα παλιά όργανα σε ένα καινούργιο όργανο λοιπόν δεν είναι καλός οιωνός για την μακροβιότητα του καπακιού. Στο νεαρό μουσικό όργανο πρέπει να παρουσιάζει κύρτωση δηλαδή μια ελαφριά καμπύλωση προς την αντίθετη φορά πίεσης του καβαλάρη, προς τα έξω ή έστω επίπεδη επιφάνεια. Αν υπάρχει ελάχιστο βαθούλωμα αυτό θα πρέπει να δικαιολογείται από την ηλικία του οργάνου.
Εδώ πρέπει να επισημάνουμε ότι υπάρχουν τεχνικές κατά τις οποίες ο κατασκευαστής σκοπίμως και από την αρχή βουλιάζει το καπάκι του, δίνοντας του όψη ελαφρώς βουλιαγμένη(Τεχνική Σάγματος). Στην περίπτωση αυτή το βούλιαγμα δεν είναι παθολογικό εφόσον δεν προκλήθηκε από στατική αδυναμία του καπακιού αλλά αποτελεί κατασκευαστική επιλογή και πρόθεση.
Η κλίση της ταστιέρας ( Σκεύρωμα-Αντισκεύρωμα): Ο έλεγχος της υγιούς ταστιέρας γίνεται οπτικά , αν κάποιος μπορεί να τοποθετήσει σε τέτοια θέση το όργανο έτσι ώστε το μάτι του με την προοπτική που διαθέτει να ελέγξει την ευθύτητα της ταστιέρας , όπως ακριβώς θα σημαδεύαμε με ένα μακρύκανο όπλο. Βέβαια ένας τέτοιος έλεγχος (εκτός του ότι βρίσκω δύσκολη της γραπτή περιγραφή του) απαιτεί κάποια εξοικείωση και εμπειρία. Ένας άλλος απλός τρόπος είναι ο εξής. Πιέζουμε με μία τεντωμένη χορδή σε δυο σημεία ταυτόχρονα (ενός κουρδισμένου οργάνου) μέχρι αυτή να αγγίζει το πρώτο και το τελευταίο τάστο. Η τεντωμένη χορδή του υπό εξέταση οργάνου είναι την στιγμή εκείνη ένα τέλειο ευθύγραμμο τμήμα με άκρα τα δάκτυλα μας και ελέγχουμε ευκολότερα την απόκλιση της ταστιέρας από την ευθιασμένη χορδή. Ωστόσο θα πρέπει να γνωρίζουμε πως όσο βασικό κριτήριο είναι το σκεύρωμα για την αγορά ενός οργάνου άλλο τόσο σχετικό πράγμα είναι η αξιολόγηση του.
Το καινούργιο μπουζούκι εάν έχει μια κλίση προς τα πίσω δηλαδή ελαφριά κύρτωση αντίθετη από την παραμόρφωση που θα έφερνε η τάση των χορδών τότε μιλάμε για το πρακτικά λεγόμενο αντισκεύρωμα. Πρόκειται για μια δημοφιλή τεχνική κατά την οποία ο οργανοποιός προσδοκά ότι αυτή η κλίση θα απορροφηθεί από την χρονιότητα της τάσης των χορδών και η μόνιμα ασκούμενη δύναμη στο μάνικο και στην ταστιέρα θα ευθιάσει το όργανο. Στην περίπτωση αυτή η τεντωμένη χορδή θα αγγίζει όλα τα τάστα και ίσως το όργανο να μην παίζει καθαρά (ήχος με ελαφρά τριξίματα στα πρώτα κυρίως τάστα). Αυτή η μικρή ανωμαλία θα πρέπει να είναι προσωρινή όσο δεν έχει απορροφηθεί η προένταση*.
Στην περίπτωση που η τεντωμένη χορδή δεν εφάπτεται σε όλα τα σημεία έχουμε να κάνουμε με ένα όργανο στα χέρια μας που πρέπει να παίζει καθαρά σε όλα του τα τάστα και αν η απόκλιση είναι μικρή έως 2-2,5 mm τότε έχουμε να κάνουμε με ένα ώριμο μη παθητικό από σκεύρωμα όργανο. Συχνά ο οργανοποιός επιλέγει ένα τέτοιο αποτέλεσμα για να έχει ένα «καθαρό» ηχητικά όργανο συνεκτιμώντας και άλλους τεχνικούς παράγοντες όπως π.χ. το μήκος της κλίμακας που σχετίζεται άμεσα με το πλάτος της ταλάντωσης των χορδών. Στην περίπτωση όμως που συναντήσουμε ένα παθολογικά σκευρωμένο όργανο παρά τα θρυλούμενα πρέπει να ξέρουμε πως μια από τις πιο συνηθισμένες επεμβάσεις είναι το ξεσκεύρωμα.
Σκάφος: Συχνά τα μπουζούκια αξιολογούνται με βάση των αριθμό των δουγών που φαίνεται να έχει το σκάφος τους . Δηλαδή ένα μπουζούκι με 60 δούγες είναι κατά πολύ ακριβότερο από ένα άλλο με 20. Διότι τάχα εξ’αυτού και μόνο του λόγου είναι ποιοτικά ανώτερο, πιο ωραίο και απαιτεί τις τριπλάσιες εργατοώρες για την κατασκευή του. Πρόκειται για ένα παλιό εμπορικό κόλπο-τέχνασμα εφόσον το κάθε 60άρι είναι εξωτερικά μόνο 60άρι και εσωτερικά 15άρι ή 20άρι όπως δείχνει και η φωτογραφία.
Σκάφος φαινομενικά 60άρι με 15 πραγματικές δούγεςΗ επιφανειακή τομή και η τοποθέτηση σε αυτή λεπτών φύλων καπλαμά με σκοπό την οπτική διχοτόμηση ή τριχοτόμηση κτλ της ενιαίας δούγας είναι πράγματι μια επιπλέον εργασία τόσο απλή όμως που δεν δικαιολογεί απο μόνη της την μεγάλη οικονομική διαφορά. Όσο για την αισθητική αποτίμηση αυτής της επιφανειακής επέμβασης κάτι τέτοιο το αφήνουμε σε εσάς εφόσον το αισθητικό κριτήριο είναι αυτονόητα υποκειμενικό.
Το ξύλο του σκάφους είναι ένα μεγάλο κεφάλαιο που για λόγους οικονομίας του χώρου αλλά και σεβασμού του θέματος δεν θα το θίξουμε επί του παρόντος, αν και επηρεάζει τόσο τον ήχο όσο και το κόστος του οργάνου.
Βάρος: Ένα κριτήριο επιλογής οργάνου που συνήθως αγνοείται από τους περισσότερους άπειρους παίχτες είναι το βάρος. Γενικά ένα όργανο πρέπει να το νιώθουμε φιλικά χρηστικό και ελαφρύ. Η ιδεώδης θέση για το κέντρο βάρους του μπουζουκιού είναι το σημείο συνάντησης μάνικου και σκάφους με περιοχή αποδεκτής απόκλισης τα 3 cm περίπου είτε προς το σκάφος είτε προς το καράουλο. Μάλιστα εύκολα επιβεβαιώνουμε αυτή τη θέση αν ισορροπήσουμε το μπουζούκι στο πλάι ενός δακτύλου μας. Αν έχουμε σημαντική απόκλιση στη θέση του κέντρου βάρους αυτή καλύτερα να βρίσκεται προς το σκάφος. Στην αντίθετη περίπτωση που το κέντρο βάρους έχει μεταφερθεί προς το καράουλο, όπως π.χ. συμβαίνει στους τζουράδες και στα μισομπούζουκα το μπουζούκι εξ αυτού θα είναι κάπως δύσχρηστο.
