Μπορούμε να συζητάμε για μήνες για τις πανελλήνιες εξετάσεις και να δώσουμε πάρα πολλές ιδέες για το πως θα έπρεπε να γίνονται. Πλην όμως δε θα βρούμε λύση για έναν πάρα πολύ απλό λόγο: Οι εξετάσεις αυτές αποτελούν μια σχετικά σύντομη διαδικασία του εκπαιδευτικού συστήματος της χώρας μας, η οποία λαμβάνει χώρα μετά απο 12ετή παραμονή του παιδιού μέσα σε αυτό το σύστημα. Το πρόβλημα βρίσκεται σε αυτά τα 12 χρόνια και όχι στο τελικό τους στάδιο που είναι οι εξετάσεις αυτές. Είναι σα να ξοδεύουμε όλο μας το χρόνο (ως κράτος) στην έρευνα και ανάπτυξη τεχνητών μελών σε θύματα τροχαίων ατυχημάτων αντί να μεριμνήσουμε για την κατάσταση των δρόμων, τη σηματοδότηση και την εκπαίδευση των οδηγών.
Κατα την άποψή μου το εκπαιδευτικό σύστημα θα έπρεπε να είναι ριζικά διαφορετικό ως προς τη γενική του αντίληψη και κατεύθυνση για τα παιδιά. Να φτιάχνει προσωπικότητες, χαρακτήρες, υπεύθυνους και συνειδητοποιημένους πολίτες και η επαγγελματική αποκατάσταση να έρχεται στο τέλος.
Στο Δημοτικό πρώτα απο όλα δε θα έπρεπε να υπάρχει βαθμολογία! Δεν πρέπει το παιδί να μπαίνει στη λογική κυνηγητού το βαθμού αλλα του κυνηγητού της γνώσης. Η βαθμοθηρία και το ανταγωνιστικό πνεύμα αυτής έναντι των συμμαθητών του δε πρέπει να εντυπώνεται στο παιδί ως κάτι φυσιολογικό γιατί έτσι θα διαμορφώσει έναν ανταγωνιστικό χαρακτήρα για την υπόλοιπη ζωή του! Αλλίμονό μας αν βλέπουμε μικρά παιδιά να σκέπτονται μόνο τους αριθμούς που θα γράφει μια καρτέλα κάθε 3 μήνες και ακόμα χειρότερα να σκέπτονται τους αριθμούς της καρτέλας του διπλανού! Βεβαίως θα πρέπει να υπάρχει ενισχυτική διδασκαλία για παιδιά που τη χρειάζονται σε συνεννόηση δασκάλου-γονέων καθώς και παρουσία παιδοψυχολόγου ή και λογοθεραπευτή για να αντιμετωπίζονται άμεσα οι όποιες ψυχικές ή μαθησιακές ιδιαιτερότητες των παιδιών εκεί που πρωτοπαρουσιάζονται!
Απο εκεί και πέρα τα μαθήματα του Δημοτικού θα πρέπει να στοχεύουν στο να κάνουν τα παιδιά να συνειδητοποιήσουν τον κόσμο γύρω τους, να κοινωνικοποιηθούν, να αναπτύξουν κριτική σκέψη, ευαισθησίες, να ανακαλύψουν να ταλέντα τους και βεβαίως να εκπαιδεύσουν το μυαλό τους να απορροφά γνώση. Θα έπρεπε να επικεντρώνονται στην εκμάθηση της Ελληνικής γλώσσας με ταυτόχρονη σύνδεσή της με την αρχαία με απλό τρόπο βέβαια, έτσι ώστε το παιδί να κατανοήσει τη χρονική συνέχεια όχι μόνο της γλώσσας αυτής καθ'αυτής, αλλα και του πολιτισμού εν γένει. Έτσι ένα παιδί θα κατανοήσει πως η ιστορία (απαραίτητο μάθημα που δίνει στα παιδιά την ευκαιρία να καταλάβουν πως μπορούμε να φτιάξουμε ένα καλύτερο μέλλον, μαθαίνοντας απο το παρελθόν) και ο πολιτισμός έχουν μια συνεχή πορεία στους αιώνες και δεν υπάρχουν κάτι "εξωγήινοι αρχαίοι που έφτιαξαν τον Παρθενώνα" και εμείς οι "φυσιολογικοί που φτιάξαμε το i-phone"! Και ας μη μάθει ακόμα πως κλίνεται το "λύω". Έχει καιρό και για αυτό! Θα πρέπει επίσης το παιδί να κάνει μαθήματα που να σχετίζονται με τη μουσική, την ποίηση, τη λογοτεχνία το θέατρο, τη γλυπτική αλλα με τρόπο που το παιδί θα μπαίνει μέσα σε αυτό που κάνει, θα το κατανοεί, θα μαθαίνει για αυτό και όχι απλώς "φα,λα,ντο, μι/μι,σολ,σι,ρε,φα", "ζωγράφισε ένα σπιτάκι να περάσει η ώρα" και "εσύ θα κάνεις τη Μπουμπουλίνα για τη γιορτή της 25ης Μαρτίου"!! Επίσης το παιδί να έχει άμεση επαφή με το περιβάλλον και τους νόμους του με κάποιες αναγωγές στις θετικές επιστήμες έτσι ώστε όταν ασχοληθεί πιο σοβαρά με αυτές να καταλάβει πως αυτές έχουν σχέση με την ίδια τη ζωή του και δεν είναι απλώς φυσικοί τύποι και ονοματολογίες χημικών ενώσεων! Αν πρόκειται επίσης το παιδί να διδάσκεται Θρησκευτικά ας είναι προς την κατεύθυνση του να κατανοήσει τις μεταφυσικές ανησυχίες του ανθρώπου δια μέσου των αιώνων, πάλι με απλό τρόπο αλλα και τα διδάγματα που βγαίνουν μέσα απο αυτές πάλι στο επίπεδο διαμόρφωσης χαρακτήρα και όχι "πες μου απ'έξω τους 12 Αποστόλους για να σου βάλω καλό βαθμό"!Και βεβαίως μη ξεχάσουμε τη διαρκή σχέση με την άθληση και το παιχνίδι που θα βοηθήσει το παιδί στη συνολική του ανάπτυξη αλλα και την εκμάθηση μιας ξένης γλώσσας ως μέσο γνωριμίας με άλλους πολιτισμούς και συνειδητοποίησης πως μπορεί να έχουμε διαφορές με άλλους λαούς αλλα μοιραζόμαστε και πολλά με αυτούς! Και ας μη ξέρει το παιδί ακριβώς ποιος είναι ο "past perfect"! Θα το μάθει πιο μετά...
Το Γυμνάσιο θα πρέπει να κινείται στα ίδια πλαίσια με το Δημοτικό, απλώς το παιδί θα εμβαθύνει περισσότερα σε αυτά που πήρε απο το Δημοτικό, θα ασχοληθεί με πιο σύνθετες έννοιες αλλα να μπορεί να ασχοληθεί περισσότερο με κάποια κλίση του! Αν έχει π.χ. ταλέντο στη μουσική ας μπορεί να κάνει περισσότερες ώρες σε αυτό το μάθημα παρά στα Θρησκευτικά.. έτσι και καλλιεργήσει ένα ταλέντο του, μόνο στην "Κόλαση" δε θα πάει το παιδί!!! Και εκεί θα πρέπει το παιδί να ασχοληθεί και σε κάποιο βαθμό με την πολιτική επιστήμη, να μελετήσει τα διάφορα συστήματα και ιδεολογίες κάνοντας γόνιμες συζητήσεις με τον καθηγητή αλλα και με τους συμμαθητές του εντός του μαθήματος ωστε να καλλιεργήσει τη δημοκρατική του συμπεριφορά αλλα και το σεβασμό των συμμαθητών-συμπολιτών του! Τέλος, στο Γυμνάσιο, μπορεί να μπεί και η έννοια της βαθμολογίας ωστε το παιδί (και ο γονιός) να ενημερώνεται για το επίπεδό του και να συζητά με τους καθηγητές του γι'αυτό. Στεγνός βαθμός χωρίς συζήτηση και προσωπική επαφή με τον καθηγητή καθ'όλη τη διάρκεια του τριμήνου, δε προσφέρει απολύτως τίποτα ουσιαστικό! Όσο για τους "πολέμιους των Αρχαίων Ελληνικών", είμαι απόλυτα βέβαιος πως αν το παιδί ασχοληθεί με αυτά απο το Δημοτικό με απλό και διασκεδαστικό ίσως τρόπο σε σύνδεση πάντα με τα Νέα Ελληνικά, όχι μόνο θα ξέρει να κλίνει το "λύω" αλλα θα διαβάζει και Όμηρο απο το πρωτότυπο, και δε θα του κάνει καν εντύπωση!!
Στο Λύκειο πάλι, έρχεται η εποχή της περισσότερης και ουσιαστικότερης εμβάθυνσης σε πιο πολύπλοκες έννοιες σε ΟΛΑ τα μαθήματα! Οι χαρακτήρες διαμορφώθηκαν, τα ταλέντα ανακαλύφθηκαν, καιρός για Γνώση!! Για πολύπλοκες σκέψεις, πράξεις, συνδιαστική λογική, γρήγορη λήψη αποφάσεων και χρήση όλων αυτών που διδάχθηκε -συνειδητά και μη- τα προηγούμενα 9 χρόνια! Σε κάποια λογικά πλαίσια όμως, ακόμα μιλάμε για παιδιά 15-17 ετών και μάλιστα στην έξαρση της εφηβείας. Και απο εκεί και πέρα μαζί με έναν πλήρη επαγγελματικό προσανατολισμό (που να μη στέκεται μόνο στις πανεπιστημιακές σπουδές και τη συμπλήρωση του μηχανογραφικού) καθ'όλη τη διάρκεια του Λυκείου, το κάθε παιδί, ανάλογα με το γενικό βαθμό απολυτηρίου (και ίσως με κάποιον ειδικό συντελεστή σε ορισμένα μαθήματα), να μπορεί ΑΝ επιθυμεί να γραφτεί σε κάποια ανώτατη σχολή της δικής του επιλογής εφόσον η "βάση" της σχολής θα βρίσκεται μέσα στο βαθμό απολυτηρίου του παιδιού.
Αλλα και πάλι αν τον 1ο χρόνο στο Πανεπιστήμιο το παιδί δεν τα καταφέρνει με τα μαθήματα ή αν δεν του αρέσει η σχολή, τότε με το μέσο όρο βαθμών πρώτου έτους/βαθμού απολυτηρίου, να μπορεί να μεταγραφεί σε άλλη σχολή της επιλογής του και η ενδεχόμενη μετεγκατάστασή του να χρηματοδοτείται απο το κράτος. Και απο εκεί και πέρα το παιδί είναι ελεύθερο και υπεύθυνο να φτιάξει τη ζωή του και να προσφέρει στο σύνολο ως άνθρωπος, ως πολίτης, ως επαγγελματίας.
Σίγουρα σας κούρασα και ζητώ συγγνώμη, αλλα αυτό είναι ένα ζήτημα που με απασχολεί πολύ καιρό και βρήκα την ευκαιρία να καταθέσω πολλές απο τις απόψεις μου. Πολλά θα μου έχουν διαφύγει γι'αυτό συμπληρώστε με τις απόψεις σας, όπου και ό'τι θέλετε. Μη μου πείτε όμως :"τι τα θέλουμε τα υπόλοιπα μαθήματα αφου οι περισσότεροι πηγαίνουμς στη θετική κατεύθυνση" γιατί
εκεί θα απαντήσω: "γιατί να μην υπάρχει και μάθημα προετοιμασίας για το Fame Story αφού όλοι το παρακολουθούν;"
Αυτά!
Υ.Γ. Το αν θα βρεί δουλειά μετά το πανεπιστήμιο είναι ζήτημα πολλών παραγόντων που ξεφεύγουν απο το θέμα μας, χωρίς να είναι και άσχετοι με αυτό, γι'αυτό και δεν ασχολήθηκα περισσότερο πέρα απο τον επαγγελματικό προσανατολισμό στο Λύκειο!