Η ιστορία είναι συστατικό στοιχείο της εθνικής ταυτότητας.
Τα έθνη υφίστανται, εφόσον τα μέλη τους συνδέονται άρρηκτα με κοινή εθνική συνείδηση, που σημαίνει πως αντιλαμβάνονται κοινό ιστορικό και πολιτισμικό παρελθόν και καταβολές.
Η γλώσσα, τα κοινά ήθη κι έθιμα, καθώς και η συλλογική απόφαση για ένα κοινό μέλλον, αποτελούν, επίσης, συστατικά στοιχεία διαμόρφωσης μιάς εθνικής συνείδησης.
Τα έθνη, όπως και οι πατρίδες, είναι, κατά βάση, ψυχονοηματικές κατασκευές. Υφίστανται όσο υπάρχουν διαμορφωμένα στις εθνικές συνειδήσεις των λαών που τα συναπαρτίζουν.
Η παιδεία είναι ένας κατ' εξοχήν εθνικός θεσμός. Ο τρόπος της διδασκαλίας ορισμένων επιστημών, όπως της ιστορίας, της φιλολογίας, της αρχαιολογίας, αλλά και ορισμένοι θεσμοί, όπως τα πανεπιστήμια, οι ακαδημίες κλπ, αποτελούν λειτουργικά, αλλά και οργανικά στοιχεία, μιας εθνικής κουλτούρας.
Επιπροσθέτως, η συγχρονη επιστημολογική προσέγγιση της ιστορίας αποδέχεται πως δεν υπάρχει τέτοιο πράγμα, όπως "αντικειμενική" ιστοριογραφία. Η ανάγνωση κι η πρόσληψη της ιστορίας, καθώς και η ερμηνεία των ιστορικών γεγονότων, επικαθορίζεται από στοιχεία υποκειμενικά, όπως η προσωπική κουλτούρα, ο ιδεολογικός προσανατολισμός, τα βιώματα κι οι εμπειρίες, το οικονομικοπολιτικό περιβάλλον, η ατομική ψυχοσύνθεση, οι κοινωνικές καταβολές κι ένα σωρό άλλες παραμέτρους, που επικαθορίζουν την προσωπικότητα, αλλά και την αντίληψη, εκείνου που προσεγγίζει επιστημονικά την ιστορία αλλά και του απλού αναγνώστη.
Επιπλέον, ένα σωρό αλλές κοινωνικές και οικονομικοπολιτικές παράμετροι επικαθορίζουν την ιστορική προσέγγιση σε συλλογικό επίπεδο: το συνολικό πολιτισμικό επίπεδο κάθε λαού, η θρησκευτικότητα, η επικρατούσα ηθική κλπ.
Κάθε διδακτικό βιβλίο αντικατοπτρίζει το επίπεδο της κουλτούρας κάθε λαού, καθώς και την ιστορική προοπτική του. Οι μαθητές, κατά τη γνώμη μου, οφείλουν να μάθουν και να εμπεδώσουν, με λεπτομέρειες, την ιστορία του λαού τους.
Μέσα από την ιστορία οι λαοί καλούνται να αντλήσουν πρότυπα, παραδείγματα, αλλά και διδάγματα για το μέλλον.
Θα πρέπει να κατανοήσουν πως διαμορφώθηκε το έθνος τους, ποιά υπήρξαν τα ιστορικά επιτεύγματα, αλλά και τα ιστορικά λάθη του έθνους τους, ποιοί ήσαν οι ήρωές του, ποιοί οι προδότες του και γιατί.
Ειδικά για ιστορικά έθνη, όπως το δικό μας (ο όρος δεν είναι "εθνικιστικός", τον είχαν υιοθετήσει, μεταξύ άλλων, τόσο ο Ένγκελς όσο και η Λούξεμπουργκ), η ενδελεχής μελέτη της ιστορίας και του πολιτισμού μας είναι απαραίτητη κι επιβεβλημένη. Τα έθνη, ακόμη υπό την μαρξιστική θεώρηση, δεν νοούνται πλέον ως "φαινόμενα", αλλά ως υπαρκτές και ζώσες πολιτικές πραγματικότητες. Επομένως, η ανάγνωση της ιστορίας, ακόμη και κάτω από την μαρξιστική οπτική, δεν μπορεί παρά να περνά και μέσα από την ιστορία των εθνών.
Ειδικά σε μια εποχή, όπου η επιχειρούμενη "απεθνοποίηση", η λαίλαπα του παγκοσμιοποίημένου χυλού της νέας τάξης, λειτουργεί σαν όπλο, αλλά και ιδεολογική προπαγάνδα, ενός καινοφανούς ιμπεριαλισμού, του αμερικανικού αυτοκρατορισμού.
Δεν υπάρχουν "απλά" βιβλία ιστορίας. Ούτε και "απλές" ιστορικές αλήθειες νοούνται.
Η ιστορία είναι, ίσως, το σημαντικότερο επιστητό, που μπορεί ένας άνθρωπος να μελετήσει.
Γιατί, μαθαίνοντας για το παρελθόν του, επικαθορίζει και το μέλλον του.
